Valerie Plame is de echtgenote van oud-ambassadeur Joe Wilson, die vorig jaar door de CIA werd ingezet om de bewering te onderzoeken dat de Iraakse leider Saddam Hussein had geprobeerd in het Afrikaanse Niger uranium te kopen. Wilson kwam tot de conclusie dat het verhaal niet klopte en meldde dat aan de CIA. Desondanks herhaalde president Bush de beschuldiging in zijn State of the Union (regeringsverklaring) in januari. Toen hierover in het voorjaar een uitgebreide discussie ontstond, schreef Wilson een artikel in The New York Times. Hij liet daarin doorschemeren dat de regering naar zijn mening inlichtingen over Irak had gemanipuleerd om de invasie te rechtvaardigen. Een week later kwam Novak met het verhaal over Wilsons vrouw. Volgens Joe Wilson was dit niet zozeer een wraakactie tegen hemzelf als wel een waarschuwing aan het adres van anderen om niet te wagen hun mond open te doen met kritische informatie over de regering-Bush en de oorlog in Irak.

De president heeft de staf van het Witte Huis intussen opdracht gegeven volledig mee te werken aan het onderzoek dat geleid wordt door FBI-directeur Robert Mueller. „Als er dergelijke lekken in mijn regering zijn, wil ik weten wie daarvoor verantwoordelijk zijn. Als de wet overtreden is, zal er ingegrepen worden”, aldus Bush dinsdag. Het is overigens duidelijk dat de wet overtreden is, want het onthullen van de identiteit van agenten is sinds 1982 wettelijk verboden. Valerie Plame werkte als undercoveragente in non-proliferatie-operaties van de inlichtingendienst CIA.

De Democraten ruiken bloed en beschuldigen de Republikeinse regering ervan de veiligheid van het land op te offeren aan politieke afrekeningen. Zij wijzen erop dat het onthullen van de undercoveractiviteiten van Plame niet alleen de agente zelf, maar ook al haar contacten in gevaar brengt. Volgens de Democraten is een strafrechtelijk onderzoek van justitie niet voldoende. Zij willen een onafhankelijk onderzoek om te voorkomen dat de affaire in de doofpot wordt gestopt om president Bush en diens team politiek te beschermen. In de Senaat blokkeerde de Republikeinse meerderheid dinsdag een Democratisch verzoek om een onafhankelijk onderzoek. Niemand kan verhinderen dat er een grondig debat over deze stuitende affaire wordt gevoerd”, aldus Democratisch fractievoorzitter in de Senaat Tom Daschle dinsdag in een reactie.

Deskundigen wijzen erop dat de verantwoordelijkheid van de regering in deze affaire moeilijk te bewijzen zal zijn. Journalistieke bronnen zijn wettelijk beschermd. Het is wel mogelijk dat nieuwe onthullingen in de komende weken via pers en media de zaak in een stroomversnelling brengen. De Republikeinse regering hoopt intussen dat het eerste strafrechtelijke onderzoek waarmee het team van Bush wordt geconfronteerd met een sisser afloopt. Politiek gezien kan de affaire de president, die volgend jaar herkozen wil worden, namelijk ernstig schaden.