Sinds oorlog al 1519 burgerdoden in Bagdad
Het geweld in de straten van de Iraakse hoofdstad Bagdad heeft sinds het eind van de oorlog al aan 1519 burgers het leven gekost. Dat meldde vrijdag de Iraq Body Count (IBC), een Brits-Amerikaanse groep van academici en vredesactivisten.
De studie baseert zich op gegevens van het hoofdmortuarium van Bagdad. Van half april tot eind augustus registreerde het mortuarium 2846 doden door geweld. Na het aftrekken van het gemiddelde dodencijfer in deze periode in andere jaren kwam het IBC op 1519 doden door geweld.
Veel automatische geweren zijn in omloop en sinds de val van de dictatuur van Saddam Hussein zijn veel inwoners van de hoofdstad geneigd sneller een wapen te gebruiken. In Bagdad zijn geregeld schietpartijen. Vaak worden oude vetes beslecht met kogels. De meeste burgerdoden vallen door geweld tussen Irakezen onderling. Volgens het ICB verdrievoudigde het aantal doden door geweld tussen april en augustus van 10 per dag naar 28. Maakten schotwonden eerst 10 procent uit van het aantal doden, inmiddels is dit gestegen tot 60 procent.
ICB houdt de Amerikaanse bezettingsmacht verantwoordelijk voor de toename van het geweld in de 5 miljoen inwoners tellende stad. De Verenigde Staten erkennen de problemen. Zij zeggen er alles aan te doen om het geweld te stoppen door onder meer wapens te confisqueren en de politie te versterken.
Vrijdag maakte de politie bekend dat een mortierexplosie op een markt in de plaats Baqouba ten noorden van Bagdad aan negen Irakezen het leven heeft gekost en vijftien mensen heeft verwond. Inwoners van de stad verklaarden dat Amerikaanse militairen die in een gebouw vlak bij de markt gestationeerd zijn mogelijk het doelwit waren.
Eveneens donderdag werd een Amerikaanse militair gedood en raakten er twee gewond toen hun voertuig in de noordelijke oliestad Kirkuk werd getroffen door een raketgranaat. Eerder donderdag kwam een Amerikaanse militair om en raakte er één gewond bij een brand in een leegstaand gebouw in Tikrit. Sinds president George Bush op 1 mei het einde van de grootscheepse oorlogshandelingen in Irak afkondigde, zijn er 86 Amerikaanse militairen gesneuveld.
De Amerikanen hopen de zware last die het zorgen voor de veiligheid met zich meebrengt, te verdelen door de Verenigde Naties meer bij Irak te betrekken, maar juist vrijdag begon de volkerenorganisatie met de evacuatie van het internationale personeel uit Bagdad. De komende dagen zal ongeveer eenderde van de 42 overgebleven stafmedewerkers de Iraakse hoofdstad Bagdad verlaten.
Bronnen bij de VN hebben gezegd dat veiligheidsadviseurs aan secretaris-generaal Kofi Annan een totale terugtrekking hadden geadviseerd. Onder druk van de Amerikaanse minister Powell zou Annan echter tot het lagere aantal zijn gekomen.
De terugtrekking heeft alles te maken met het geweld, waarbij ook VN-medewerkers niet worden ontzien. De afgelopen maand was het VN-hoofdkwartier in Bagdad tweemaal het doelwit van zelfmoordaanslagen. Volgens een doorgewinterde VN-medewerker is de situatie in Irak uitzonderlijk gevaarlijk. „Ik heb onder meer in Somalië, Rwanda, Bosnië en Timor gewerkt, maar nooit zoiets gezien als dit.”
De Europese Commissie zei vrijdag 200 miljoen euro voor de wederopbouw van Irak te zullen aanbieden op een donorconferentie die volgende maand wordt gehouden. De donaties van de vijftien afzonderlijke lidstaten van de Europese Unie komen daar nog bij.
Een EU-woordvoerster zei dat dit bedrag misschien laag lijkt, maar „je moet ook bekijken wat je kunt uitgeven” in het licht van de hachelijke veiligheidssituatie in Irak. Van de 69,5 miljoen euro die voor humanitaire hulp was uitgetrokken, kon tot nog toe maar de helft worden besteed, aldus het hoofd van het humanitaire bureau van de EU in Bagdad, Paul Filler, die voor vergaderingen in Brussel was.
Uit Bagdad werd vrijdag het lichaam van Aquila al-Hashimi naar de sjiitische heilige stad Najaf overgebracht om te worden begraven. Al-Hashimi was een van de drie vrouwelijke leden van de door de Amerikanen aangestelde bestuursraad. Zij overleed donderdag alsnog aan verwondingen die zij 20 september bij een aanslag had opgelopen. Zij was het eerste lid van de 25-koppige bestuursraad op wie een aanslag werd gepleegd. De bestuursraad kondigde na haar dood drie dagen rouw af.