Arrestatie legt falen justitie Zweden bloot
Met de arrestatie en voorlopige hechtenis van de 24-jarige Mijailo Mijailovic lijken de Zweedse autoriteiten een belangrijke stap te hebben gezet in de richting van het oplossen van de moord op minister van Buitenlandse Zaken Anna Lindh. Tegelijkertijd hebben ze echter haarfijn en zonneklaar het falen van Zweedse gerechtelijke instanties aan de dag gelegd.
De in Zweden geboren hoofdverdachte kent een lange voorgeschiedenis van geweld en psychische problemen. Op vijftienjarige leeftijd wordt hij uit huis geplaatst in een tehuis, waar hij naar eigen zeggen de gelukkigste jaren van zijn leven beleeft, meldde de Zweedse krant Dagens Nyheter vrijdag op basis van justitiële rapporten betreffende Mijailovic. Een rechtbank heeft het voorarrest vrijdag met twee weken verlengd.
Twee jaar later ontspoort de verdachte echter compleet. Op zeventienjarige leeftijd steekt hij zijn mishandelende vader een tiental keren in rug en nek met een keukenmes.
Aanleiding voor zijn daad waren de enorme spanningen in huiselijke kring waar hij aan bloot stond, zo concludeerde de rechter indertijd. Het vergrijp was het gevolg van een acute stressuitbarsting. Bewijzen dat hij zijn vader had willen doden, waren er niet zodat hij alleen voor zware mishandeling kon worden veroordeeld.
De minderjarige jongen kreeg geen celstraf opgelegd maar ondertoezichtstelling. Volgens de rechtbank had de jongen dringend behoefte aan „psychiatrische en psychotherapeutische behandelingen”. Dwingende aanwijzingen daarvoor had de rechter echter niet zodat dwangverpleging niet kon worden opgelegd
Voor zijn twintigste komt hij opnieuw in aanraking met justitie. In juni 1999 wordt hij veroordeeld wegens verboden wapenbezit en overtreding van de wet op het dragen van messen. Opnieuw legt de rechter hem ondertoezichtstelling op. Ditmaal moet hij zich van de rechter ook onder psychiatrische behandeling in een kliniek stellen.
Diezelfde zomer nog begint hij een jonge vrouw te stalken. Als zijn liefde onbeantwoord blijft, dreigt hij de vrouw te doden en te verkrachten omdat ze niet met hem wil trouwen. Aangifte volgt, waarna een rechter hem opnieuw onder toezicht stelt. Ondanks deze derde veroordeling komt het niet tot een gedwongen opname. „Hij was te ziek voor de gevangenis en te gezond voor dwangverpleging”, vat de tabloid Aftonbladet de situatie samen.
Uit onderzoeken die de krant opvoert, komt naar voren dat de 24-jarige herhaaldelijk had verklaard dat zijn eigen leven zo zinloos was, dat hij net zo goed iemand kon vermoorden. Een gerechtelijk psychiatrisch onderzoek rept zelfs over concrete gedachten over de moord op een persoon. „Mijn slachtoffer zal een sterke vrouw zijn”, zou hij gezegd hebben volgens de bron van Aftonbladet, die inzicht had gehad in het psychiatrisch rapport.
Andere media bevestigen die fixatie op en haat van Mijailovic ten aanzien van Anna Lindh. Volgens de kwaliteitskrant Svenska Dagbladet werd de verdachte vijf dagen voor de moord op de politica ontslagen uit een psychiatrische kliniek. Hij zou mensen in zijn directe omgeving hebben verteld dat Lindh grove fouten had begaan. Of er van voorbedachte rade sprake is en hij haar dus moedwillig heeft achtervolgd of dat hij haar toevallig tegen het lijf liep, is vooralsnog niet bekend.
„In zijn verwrongen wereld knapte er iets toen hij de minister van Buitenlandse Zaken zag”, aldus een bron binnen de politie vrijdag tegen de tabloid Expressen. Kort na de moord probeerde de man, die volgens bekenden zonder aanleiding uiterst aggressief kan worden, zich opnieuw onder psychiatrische behandeling te stellen. Inrichtingen weigerden hem echter wegens plaatsgebrek, meldden diverse Zweedse kranten vrijdag.
De Zweedse posterijen brengen op 11 november een serie van vier verschillende postzegels uit ter ere van Anna Lindh. Een deel van de opbrengst komt ten goede aan het herdenkingsfonds dat haar sociaal-democratische partij voor de minister heeft opgezet. De posterijen hebben dat vrijdag bekendgemaakt.
Lindh werd op 10 september neergestoken in een warenhuis in Stockholm. Ze overleed een dag later aan haar verwondingen. De vermoedelijke dader is aangehouden.