„Congo: crisis op crisis op crisis”
DEN HAAG (ANP) – De Vlaming Steven Van Damme (28) woont en werkt al 1,5 jaar in Goma. Die stad in het oosten van de Democratische Republiek Congo werd vorige week ingenomen door de rebellengroep M23. Van Damme is nu in Europa om te vertellen over de situatie in Congo die hij omschrijft als „crisis op crisis op crisis”.
Van Damme doet voor de hulporganisatie Oxfam Novib met lokale organisaties onderzoek naar de veiligheidssituatie in Congo. Door advies te geven en te lobbyen probeert hij de veiligheid voor de bevolking te verbeteren. Die is namelijk al jaren slecht. Er is echter veel geweld: dorpen worden platgebrand, vrouwen verkracht, mensen vermoord. Het geweld blijft volgens Van Damme vaak buiten het zicht van de camera’s.
Diverse rebellengroepen, waarvan M23 er slechts eentje is, leveren al jaren strijd met elkaar en met het regeringsleger. Om het geweld te financieren persen alle partijen, ook het leger, de lokale bevolking af om zichzelf te verrijken. „Die wordt zo eigenlijk gedwongen om haar eigen bezetting te bekostigen”, zegt hij. Van Damme wil niet publiekelijk zeggen of hij en zijn collega’s ook wel eens te maken krijgen met afpersing.
Voor zijn onderzoek stuitte Van Damme onder meer op de schrijnende situatie in de kleine marktplaats Kashuga, in het oosten van het land. „Daar was niets, geen dure grondstoffen, alleen een kleine, lokale markt.” Toch werd de plaats in de periode tussen april en juli maar liefst 12 keer overvallen door diverse gewapende groepen. Alle partijen wilden illegaal belasting heffen en het geld in eigen zak steken. De marktkooplui probeerden er alleen maar hun waar te verkopen op de wekelijkse markt om wat geld te verdienen.
De val van Goma heeft de situatie in Congo nog complexer gemaakt. Volgens Van Damme heersen nu chaos en paniek in het gebied. Tienduizenden hebben hun toevlucht gezocht tot kampen buiten, of kerken en scholen in de stad. Sommige mensen hebben dit jaar al twee of drie keer hun heil elders moeten zoeken.
Besmettelijke ziektes als cholera liggen nu op de loer. Oxfam levert onder meer zeep en water om de hygiëne zo goed mogelijk in acht te houden. In de meeste kampen werkt de organisatie al jaren. Omdat de medewerkers van Oxfam het gebied daarom goed kennen, weten ze volgens de Vlaming de lokale bevolking te bereiken. Om de situatie beheersbaar te maken en de hulpverlening te verbeteren, moet er echter zo snel mogelijk een staakt-het-vuren komen, zegt Van Damme.