Recentelijk deed er zich een bedenkelijk incident voor in de Jordaanse hoofdstad Amman dat veel Jordaniërs de wenkbrauwen deed fronsen. Het voorval gebeurde eind oktober, toen zich in een trendy café in de hoofdstad Amman enkele honderden jongeren verzameld hadden om Halloween te vieren.

Kranten wisten naderhand te melden dat „er geweld uitbrak toen een groep boze jongeren probeerde de viering van Halloween te voorkomen en te verstoren. Ze bestormden het café, gooiden met stenen en staken de inboedel in brand, waardoor er een verkeerschaos ontstond die tot de volgende ochtend voortduurde.”

Het werd al snel duidelijk dat deze gewelddadige actie verbonden was met de Jordaanse moslimbroeders, die op hun website schreven „dat ze met walging en schaamte de homoseksuele en satanische rituelen (ter gelegenheid van Halloween) in een café in Amman hadden gadegeslagen.” Ze eisten dat de organisatoren van het feest gerechtelijk vervolgd zouden worden door de Jordaanse autoriteiten.

Het tekent de onrustige en zenuwachtige politieke sfeer in Jordanië. In de eerste plaats worstelt het Hasjemitische koninkrijk met de gevolgen van de Syrische crisis, die steeds voelbaarder worden en niet langer genegeerd kunnen worden.

Wael Suleiman, directeur van Caritas Jordanië, luidde enkele dagen geleden de noodklok. Er zijn al meer dan 250.000 Syrische vluchtelingen in Jordanië en de verwachting is dat dit aantal in april 2013 zal zijn oplopen tot 500.000 Syriërs.

Suleiman omschreef de situatie in het grootste Jordaanse vluchtelingenkamp bij Zaatari als „explosief.” In een verlaten woestijngebied leven bijna 40.000 Syrische vluchtelingen in onmenselijke omstandigheden. Caritas Jordanië heeft de Verenigde Naties daarom geadviseerd dit kamp te sluiten, maar niemand kan de vraag naar alternatieven hiervoor beantwoorden.

Bovendien staat de winterperiode voor de deur, die in dit gebied erg koud kan zijn. De indruk bestaat dat niemand hier werkelijk op is voorbereid en ondertussen houdt als gevolg van het voortdurende geweld in buurland Syrië de vluchtelingenstroom richting Jordanië onverminderd aan.

De gevolgen van de oorlogssituatie in Syrië beperken zich echter niet tot dit vluchtelingenprobleem, maar betreffen ook de algemene veiligheidssituatie in Jordanië. Op 21 oktober werd er een complete al-Qaidacel in Amman opgerold. Later werd bekend dat deze terroristen over een nieuw soort explosieven beschikten en dat ze zelfmoordenaars trainden die ze wilden inzetten om twee grote winkelcentra in Amman op te blazen.

Enkele dagen na het ontmantelen van deze al-Qaidacel op 21 oktober kwam het nieuws naar buiten dat de Jordaanse autoriteiten 61 Syriërs hadden gearresteerd die in drie trucks onder verdachte omstandigheden rondreden in de buurt van de zuidelijke stad Ma’an, ver van de noordelijke grens met Syrië. De stad Ma’an heeft de reputatie een bolwerk van islamisten te zijn.

Dit alles heeft de bezorgdheid in Jordanië doen toenemen over de repercussies van de Syrische oorlog voor het kleine koninkrijk. Syrië is een vrijplaats geworden voor buitenlandse jihadisten en bekend is dat er reeds honderden Jordaanse salafisten in Syrië strijden tegen het regime van president Assad. De angst bestaat dat een verzwakt maar nog steeds strijdlustig regime in Damascus bewust de eigen crisis naar de buurlanden exporteert.

Jordaanse analisten spreken over het ontstaan van een nieuwe generatie van geharde jihadstrijders die na de eventuele val van het Syrische regime zullen terugkeren naar hun thuislanden om daar hun strijd voort te zetten tegen prowesterse regeringen en vorsten zoals bijvoorbeeld de Jordaanse koning Abdullah.

Er wordt gesproken over „slapende cellen” van geharde salafisten op Jordaans grondgebied die ieder moment kunnen worden geactiveerd. Daarbij wordt erkend dat de groeiende armoede in steden zoals de Jordaanse stad Zarqa een vruchtbare voedingsbodem vormt voor gewelddadige islamisten. De nijpende economische crisis in het land voorspelt weinig goeds.

De Jordaanse regering heeft om de crisis het hoofd te bieden een lening aangevraagd bij het Internationaal Monetair Fonds (IMF). Het IMF heeft als eis gesteld dat Jordanië de subsidies op voedsel en brandstof drastisch dient te verminderen. Het is vrijwel zeker dat zo’n maatregel zal 
leiden tot grote sociale onrust, die de islamisten waarschijnlijk zullen gebruiken als wapen in hun strijd tegen de Jordaanse vorst.

Ook in Jordanië zijn de moslimbroeders veel assertiever én agressiever geworden als gevolg van de voortdurende oorlog in buurland Syrië en de veranderende politieke constellatie in de Arabische wereld.