Ayatollah: Iran moet inspecties niet toestaan
Het hoofd van de machtige Iraanse Raad van Wachters, ayatollah Ahmad Jannati, heeft vrijdag gezegd dat Iran zich moet terugtrekken uit het verdrag tegen de verspreiding van kernwapens en geen toestemming moet geven voor ongebreidelde inspectie van zijn kerninstallaties.
Jannati stelt zich met zijn uitspraken lijnrecht tegenover de regering van president Mohammad Khatami, die eerder deze week juist heeft gezegd dat Iran met het Internationaal Atoomenergie Agentschap (IAEA) moet samenwerken en onderhandelingen moet beginnen over een protocol over het toestaan van onbeperkte inspecties.
Onder zware druk van de Verenigde Staten, die Iran betichten van heimelijke pogingen om kernwapens te ontwikkelen, heeft het IAEA Iran tot 31 oktober de tijd gegeven om in te stemmen met het protocol. Gebeurt dat niet, dan wordt een procedure in gang gezet die uiteindelijk tot sancties kan leiden.
Vice-president Gholamreza Aghazadeh heeft deze week op een IAEA-bijeenkomst in Wenen gezegd dat Iran binnen enkele dagen zal reageren op het ultimatum. De regering spreekt van een politiek gemotiveerd dictaat, waar de VS achter zitten, maar zegt desondanks met het IAEA te blijven samenwerken en het streven naar non-proliferatie volledig te steunen.
Jannati noemde het gewraakte protocol een „extra vernedering” en zei dat het in geen geval mag worden aanvaard. „Het betekent dat deze heren (de IAEA-inspecteurs, red.) zonder beperking elke plek kunnen bezoeken -de ene dag het parlementsgebouw, de volgende dag het kantoor van de opperste leider- onder de valse verdenking van kernwapens.”
Irans conflict met het IAEA is onderdeel geworden van de machtsstrijd tussen de behoudende geestelijkheid en hervormers in de regering. De conservatieven hebben gedreigd de straat op te gaan als de regering tekent. De hervormers hebben tegen buitenlandse journalisten gezegd dat zij meer tijd nodig hebben om de Iraniërs ervan te overtuigen dat de extra inspecties moeten worden aanvaard.
Groot-Brittannië, Duitsland en Frankrijk hebben Iran vorige maand, zeer tegen de zin van de Verenigde Staten, technologische informatie aangeboden. In ruil daarvoor zou de islamitische staat moeten stoppen met zijn omstreden nucleaire plannen en VN-inspecteurs moeten toelaten.
Dat meldde het persbureau Reuters vrijdag op basis van anonieme diplomaten. Volgens de zegslieden was de reactie van Iran tot nog toe teleurstellend. Toch zou het aanbod nog steeds gelden. De bronnen wilden niet vertellen om wat voor technologische informatie het gaat.
Een brief waarin de ministers van Buitenlandse Zaken van de drie EU-landen het aanbod deden, werd begin vorige maand in Teheran bezorgd. Het trio riep de Iraanse regering daarin onder meer op een protocol bij het non-proliferatieverdrag te tekenen en te stoppen met het verrijken van uranium.