Augustus 1995. Donderdag de 24e. Een persbericht meldt: „It’s here.” Microsoft lanceert Windows 95 en verandert daarmee het gebruik van de pc voorgoed. Mensen staan in lange rijen voor de winkels om het voor die tijd revolutionaire besturingssysteem te bemachtigen. In vijf weken tijd gaan maar liefst 7 miljoen kopieën over de toonbank.

Zeventien jaar later staan er nog regelmatig lange rijen voor de winkels. Maar die winkels zijn Apple Stores en de producten zijn de nieuwste iPhone of iPad. Microsoft is allang niet meer de dominante wereldspeler van weleer. Hippe bedrijven als Apple, Facebook, Google en Amazon maken de dienst uit.

Waar ging het mis met Microsoft? Rinsema glimlacht bij die vraag. Zijn hoofdkwartier, pal naast luchthaven Schiphol, is waarschijnlijk een van de hipste Nederlandse werkplekken. De tientallen bezoekers geven niet de indruk dat het bedrijf op een zijspoor is beland.

„Microsoft is groot als het gaat om bedrijfssoftware –marktleider zelfs op sommige productgebieden. Voor gaming geldt hetzelfde”, zegt Rinsema. „En er zijn nog steeds twee keer zo veel Windows-pc’s als tablets.”

En toch. Critici noemden Microsoft de afgelopen jaren saai, arrogant en weinig innovatief. Steeds te laat met goede producten in nieuwe markten. Verre van hip. In een scherp artikel in het Amerikaanse tijdschrift Vanity Fair legden insiders in augustus de vinger bij de zere plek: bureaucratie won het van innovatie.

Nog een keer dan. Waar is het misgegaan?

„Als je kijkt naar de groei van smartphones en tablets, dan hebben we de boot wel een beetje gemist, ja. Toen we zagen hoe die markt zich ontwikkelde, werd duidelijk dat we niet op de oude voet verder konden. We hebben een pauze van bijna twee jaar genomen. Zijn met een compleet nieuw productportfolio gekomen, dat naar onze mening beter aansluit bij wat consumenten van technologie verwachten.”

Met Windows 8 als vlaggenschip. Maar komt dat niet te laat?

„We hebben tijd nodig gehad, ja. Maar met Windows 8 bouwen we niet voort op wat we hebben; we stappen eroverheen. We hebben nu een platform dat de pc verenigt met de tablet, de smartphone en de tv. Ongeacht het apparaat dat je gebruikt en ongeacht of je privé of bedrijfsmatig aan de slag bent, overal tref je hetzelfde uiterlijk… hetzelfde gevóél.

Gebruikers hoeven zich nooit meer druk te maken over synchronisatie tussen hun apparaten. Ons design leidt tot een hele andere manier van interactie. Dankzij de ”live tiles” (zie kader) zien ze in één oogopslag wat relevant is: geen poespas maar informatie. Onze apps zijn volledig geïntegreerd en verbonden, zodat je niet van app naar app hoeft te switchen. Dat zelfstandige van apps past niet meer in het leven van mensen.”

Met de Surface introduceerde Microsoft donderdag ook zijn eigen tablet. Gaan we meer eigen hardware zien?

„Dat weet ik niet. Microsoft vindt samenwerking met leveranciers van hardware heel belangrijk, dat gaan we niet opgeven. Wel nemen we meer verantwoordelijkheid voor de beleving rondom apparaten. Vroeger vonden we het al snel goed als hardwareproducenten onze software gebruikten op hun apparaten. Maar de wisselende kwaliteit ervan straalde ook op ons af. Nu maken we betere afspraken. Wil je een smartphone of laptop maken met ons besturingssysteem erop? Prima, maar daarvoor gelden dan wel bepaalde criteria.

Dat weerhoudt partners overigens niet. Met de introductie van Windows 8 komen er veel interessante apparaten aan. Mensen dragen er steeds meer bij zich en daar springen fabrikanten op in. Je zult meer combinaties zien. Meer innovatie. Onze tablet Surface heeft niet alleen een touchscreen, maar ook een toetsenbord.”

Voor veel mensen is Windows onlosmakelijk verbonden met de pc. En de pc-markt stagneert al een tijdje…

„Windows 7 doet het nog heel goed. Je ziet altijd wat terughoudendheid in de markt als er een nieuwe versie van ons besturingssysteem aankomt. Maar hardwareleveranciers komen met hele mooie oplossingen. Ik geloof dus niet dat we veel last zullen hebben van een stagnerende markt.

Zoals gezegd is Windows 8 méér dan een besturingssysteem. Het is een krachtig platform voor al je apparaten, gekoppeld aan een ecosysteem waarin we met onze partners de beste apps aanbieden. Veel van onze diensten, zoals SkyDrive –voor het opslaan en delen van bestanden en documenten– en Outlook (voorheen Hotmail) bevinden zich in de cloud (op externe, door Microsoft beheerde servers, PA), waarmee we gebruikers een hoop gedoe besparen. Wij laten technologie voor je werken.”

Windows 8 en Windows Phone 8

Microsoftbaas Steve Ballmer noemt de introductie van Windows 8 „de grootste stap in zeventien jaar.” Zoals Windows 95 destijds het pc-gebruik voorgoed veranderde, zo moet Windows 8 een markeerpunt zijn voor de definitieve samensmelting van pc, tablet, smartphone en televisie. Donderdag werd het platform officieel gelanceerd in New York en is daarmee beschikbaar voor het grote publiek.

Voor het oog lijkt het besturingssysteem in niets op zijn voorgangers. Gebruikers navigeren niet langer via het Startmenu, maar zien hun scherm gevuld met ”tiles”, tegels die elk een programma of app vertegenwoordigen. De tegels zijn geen statische icoontjes maar tonen de laatste updates van het achterliggende programma. Zo zal de tile van mailprogramma Outlook de laatst binnengekomen e-mail laten zien, en bevatten de tegels van Facebook en Twitter de recentste berichten.

Windows ziet er op alle apparaten hetzelfde uit. Heeft een gebruiker meerdere apparaten met Windows, dan zullen deze automatisch synchroniseren: dat wat je op het ene apparaat doet is ook zichtbaar op het andere. Doordat de apps geïntegreerd zijn in het besturingssysteem is de onderlinge uitwisseling van informatie volgens Microsoft veel gemakkelijker. Vanuit de ene app kan de gebruiker andere apps openen en zo bijvoorbeeld foto’s of documenten delen.

Voor wie nog niet kan wennen aan de nieuwe lay-out zal ook het oude bureaublad beschikbaar zijn, maar zonder het vertrouwde Startmenu.

Gebruikers van Windows 7 kunnen overstappen op Windows 8 voor 14,99 euro. Sinds gisteren is Windows 8 te koop voor 59,99 euro en te downloaden voor 29,99 euro.

Naast Windows 8 brengt Microsoft Windows Phone 8, het mobiele besturingssysteem dat de concurrentie op de smart­phonemarkt moet aangaan met iOS van Apple en Android van Google. Ook hier het nieuwe startscherm met de ”live tiles”. Microsoft lanceert Windows Phone 8 maandag en zal dan ook alle technische details bekendmaken.

Verschillende producenten kondigden al smartphones aan met Windows Phone 8. Samsung was in september de eerste met zijn Ativ S, gevolgd door verschillende modellen van Nokia en HTC.

Met appwinkel Windows Store hoopt het bedrijf de App Store en Google Play, de succesvolle appwinkels van Apple en Google, naar de kroon te steken. Via de onlinewinkel zijn inmiddels meer dan 100.000 apps beschikbaar voor pc, tablet en smartphone.

Technologieblogs zijn over het algemeen verwachtingsvol en soms ronduit lovend over de stap die Microsoft zet met Windows 8 en Windows Phone 8. Met het nieuwe design, dat vooral lijkt te zijn ontworpen met de tabletcomputer in het achterhoofd, schudt het bedrijf uit het Amerikaanse Redmond het stoffige imago van zich af. Kritiek is er ook. Zo zijn er analisten die verwachten dat de stap van het oude Startmenu naar de tiles voor veel gebruikers te groot is.

Surface

Tegelijk met de lancering van Windows 8 presenteerde Microsoft donderdag een tablet: de Surface. Het is de eerste tabletcomputer die Microsoft volledig in eigen huis heeft ontwikkeld en gebouwd.

De Surface heeft een 10,6 inch aanraakscherm met een resolutie van 1366x768 pixels en beschikt over een usb-poort, Micro SD-kaartlezer en twee camera’s.

De Surface heeft een speciale beschermhoes waarin een 3 millimeter dun toetsenbord is verwerkt. Met deze Touch Cover kan de tablet ook in laptopstand kan worden gebruikt. Wie liever op normale toetsen tikt, heeft meer aan de 2 millimeter dikkere Type Cover. Ook deze kan met een magneetstrip eenvoudig aan de Surface worden geklikt.

Microsoft brengt twee versies op de markt, een met Windows RT (een beperkte, mobiele versie van Windows 8) en een met het volledige Windows 8 Pro. Met deze laatste versie richt Microsoft zich vooral op de zakelijke markt.

In de Verenigde Staten is de Surface (de RT-versie) te koop vanaf 499 dollar. De tablet is daarmee een rechtstreekse concurrent van de iPad, die zich in dezelfde prijsklasse bevindt. Vanaf deze week is de Surface in elk geval leverbaar in zeven andere landen, waaronder Duitsland en Frankrijk. In Duitsland kost de goedkoopste versie –met 32 GB opslaggeheugen maar zonder Touch Cover– 479 euro. Voor de duurste variant, met 64 GB en Touch Cover, betaalt de koper 200 euro meer. Of en wanneer de tablet naar Nederland komt en hoeveel hij in ons land zal kosten, is nog niet bekend.