„Het beïnvloedt niet alleen het onderwijs aan de meisjes, maar ook hun gezondheid”, zegt Sumon Tuladhar, onderwijs­deskundige bij VN-kinder­organisatie Unicef. De praktijk heeft daardoor ook een negatief effect op het terugdringen van kindersterfte en het bevorderen van de gezondheid van moeders, wat naast gendergelijkheid en onderwijs allebei millenniumdoelstellingen zijn.

„Het gebrekkige controle­systeem is een belemmering voor de doorwerking van wet­geving”, aldus Dibya Dawadi, adjunct-directeur-generaal van het ministerie van Onderwijs.

Bovendien is wetshandhaving niet altijd wenselijk als dat betekent dat je ouders moet vervolgen. „Een moeder gevangen­zetten helpt niet als ze nog andere kinderen heeft die ze moet voeden en beschermen”, zegt Helen Sherpa van de organisatie World Education.

Volgens ngo’s wortelt het probleem in de economische situatie: dochters op het platteland zijn een belangrijke hulp in het huishouden en op de boerderij. „Ons grootste probleem is de houding van gezinnen ten opzichte van onderwijs voor hun dochters.”

Bruidsschat

Veel gezinnen huwelijken hun dochters uit als ze 11 tot 13 jaar zijn. Hoe ouder het meisje, hoe hoger de bruidsschat die ze moeten betalen. De oude gewoonte om het meisje dan al naar het huis van de aanstaande man te sturen, is wel veranderd.

De meesten blijven tot hun zestiende bij hun moeder. Daarna veranderen hun levens drastisch; ze keren zelden terug naar school. „En als ze dat al doen, gaan hun prestaties vaak achteruit”, zegt Tuladhar, „omdat het huwelijk een negatief effect heeft op hun eigenwaarde.”

Bij demografisch onderzoek in 2006 bleek dat 60 procent van de vrouwen tussen de 20 en de 50 jaar getrouwd was toen ze 18 werden. In de index voor ongelijkheid van mannen en vrouwen van het World Economic Forum staat Nepal op de 126e plaats, van 135 landen. Meer dan de helft van de bevolking (van 30 miljoen mensen) leeft van minder dan 1,25 dollar (0,96 euro) per dag.

Door de armoede gaan meisjes niet naar school. Bovendien: „Een vroeg huwelijk verandert de opties van een meisje, omdat de ouders niet langer willen investeren in het ‘eigendom’ van iemand anders”, zegt Kaman Singh Chepang, van de Nepal Chepang Organisatie, een ngo in de Chepanggemeenschap.

Meisjes moeten soms uren lopen naar de dichtstbijzijnde school. Dat kost zo veel energie dat ze de school vaak vroegtijdig verlaten en hun ouders gaan helpen tot ze het huis uit gaan. Om hier iets aan te doen, moeten overheidsinstellingen nauwer samenwerking bij zorg, onderwijs en cultuur. „Maar de regering is er niet klaar voor.”

Kindhuwelijken maken meisjes bovendien kwetsbaar voor een spiraal van discriminatie, huiselijk geweld en misbruik. Als ze snel zwanger worden, plaatst dat zowel de moeder als het kind op achterstand. Sherpa concludeert daarom: „Kinderen uithuwelijken is een extreme ontkenning van de rechten van kinderen.”