In 1950 maakte de Franse minister van Buitenlandse Zaken Robert Schuman een plan voor nauwere samenwerking in West-Europa. Dat leidde een jaar later tot de oprichting van de zogenoemde Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal (EGKS) door Frankrijk, Duitsland, Italië en de Benelux. Kolen en staal hadden een belangrijke rol gespeeld in de oorlogen en moesten onder een gemeenschappelijke autoriteit worden ondergebracht, zo was de gedachte.

Na de EGKS werd in 1957 met de ondertekening van het Verdrag van Rome de Europese Economische Gemeenschap, de EEG, opgericht. Tien jaar later fuseerden de EGKS, EEG en het Europese Atoomenergiegemeenschap. Samen vormen ze de Europese Gemeenschap.

In 1973 volgt de eerste uitbreiding. Groot-Brittannië, Denemarken en Ierland sluiten zich aan bij de EG. In de jaren 80 treden ook Griekenland, Spanje en Portugal toe.

In 1993 wordt het Verdrag van Maastricht van kracht. De Europese Gemeenschap wordt de Europese Unie, waarbij de landen nauwer economisch gaan samenwerken.

Na de toetreding van Oostenrijk, Finland en Zweden in de jaren 90 sluiten in 2004 tien landen uit Oost- en Zuid-Europa zich aan. Roemenië en Bulgarije zijn 3 jaar later voorlopig de laatste twee landen die worden toegelaten tot het Europese project, die nu 27 lidstaten telt.

De EU beschikt sinds het Verdrag van Lissabon in 2009 ook over een eigen diplomatieke dienst. Ze is wereldwijd de grootste betaler van ontwikkelingshulp. De belangrijkste instellingen zijn de Europese Raad, het Europees Parlement en de Europese Commissie.