Nobelprijs scheikunde voor schrikreacties
STOCKHOLM (ANP/RTR) – De Nobelprijs voor de Scheikunde wordt dit jaar uitgereikt aan de Amerikanen Robert Lefkowitz en Brian Kobilka. Ze werken beiden in de VS. Dat heeft de Zweedse Academie voor Wetenschappen woensdag in Stockholm bekendgemaakt. Zij krijgen de onderscheiding voor hun onderzoek naar hoe het lichaam prikkels van buitenaf verwerkt, bijvoorbeeld wanneer we schrikken.
Als iemand schrikt, komen in het lichaam stoffen als adrenaline vrij, wat allerlei gevolgen heeft. Degene die de prijswinnaars wereldkundig maakte, begon zijn uitleg door de zaal met een luid ’Boe’ op te schrikken.
Ook prijswinnaar Lefkowitz schrok, toen hij in het holst van de nacht wakker werd doordat zijn vrouw hem een por gaf met haar elleboog. De geleerde slaapt met oordopjes en hoorde daarom niet dat het Nobelcomité hem probeerde wakker te bellen om te vertellen dat hij de belangrijke onderscheiding had gewonnen, zei hij tegen de Zweedse Academie voor Wetenschappen, die ook na het bekendmaken van de prijs met de Amerikaan belde.
Lefkowitz en Kobilka deden baanbrekend onderzoek naar de manier waarop ons lichaam reageert op prikkels van buitenaf. Dat gaat via eiwitten in het celmembraan. Dat werpt niet alleen nieuw licht op hoe ons lichaam schrikt, maar ook op de manier waarop wij van een goede kop koffie genieten. Belangrijker is dat dankzij de ontdekkingen van het duo beter werkende medicijnen konden worden ontwikkeld, zoals bètablokkers voor een te hoge bloeddruk.
De Nobelprijs voor de Scheikunde werd vorig jaar toegekend aan de Israëliër Daniel Shechtman. Hij kreeg de onderscheiding, omdat hij de zogeheten quasi-kristallen heeft ontdekt. Nederland won de Nobelprijs voor de Scheikunde in 1901, 1936 en 1995.
De Nobelprijs voor de Scheikunde is de derde Nobelprijs die dit jaar wordt toegekend. De komende dagen volgen die voor Literatuur, Vrede en Economie. Alle winnaars ontvangen in december een medaille en een bedrag van omgerekend circa 930.000 euro.