Prijs voor hulp ontwapening ex-Sovjetlanden
DEN HAAG (ANP) - De Amerikaanse Carnegie-Stichtingen hebben woensdagavond een nieuwe internationale vredesprijs voor het eerst uitgereikt. Die gaat naar de Amerikaanse oud-senator Sam Nunn en naar senator Richard Lugar voor het bevorderen van de nucleaire veiligheid wereldwijd.
Nunn en Lugar waren in 1991 de geestelijke vaders van de wet waarbij de landen van de voormalige Sovjet-Unie steun kregen bij het ontmantelen van hun nucleaire arsenaal. Hun CTR-programma hielp Kazachstan, Oekraïne en Wit-Rusland zich veilig te ontdoen van de atoombommen die bij het uiteenvallen van de Sovjet-Unie op hun grondgebied waren achtergebleven. Meer dan 7500 kernkoppen konden met steun van het programma veilig onschadelijk worden gemaakt.
Ook werd gezorgd dat verrijkt uranium in landen als Kazachstan en Georgië niet in verkeerde handen kon vallen. Alleen al in Kazachstan werd 600 kilo hoogverrijkt uranium opgehaald, genoeg voor 20 à 30 atoombommen. De door Nunn en Lugar in gang gezette programma’s hielpen ook bij het onschadelijk maken van biologische en chemische wapens.
Aan de prijs is een bedrag van 50.000 dollar verbonden. De prijs zal om de twee jaar worden uitgereikt en de naam van de eerste twee winnaars dragen: Nunn-Lugar Award for Promoting Nuclear Security. De prijsuitreiking vond plaats in het Vredespaleis in Den Haag als eerbetoon aan Andrew Carnegie. De filantroop gaf het geld voor het Vredespaleis dat in 1913 gereed was en dus volgend jaar zijn honderdste verjaardag viert.
Het Vredespaleis is gebouwd voor het in 1899 opgerichte Permanente Hof van Arbitrage. Later kwamen het Permanente Hof van Internationale Justitie van de Volkenbond en het Internationaal Gerechtshof van de Verenigde Naties er aanschuiven. Het Vredespaleis en de daar werkzame internationale hoven legden de grondslag voor de huidige positie van Den Haag als juridische hoofdstad van de wereld.