De kersverse Egyptische president tartte de militaire junta. Daarmee is de politieke crisis in Egypte veranderd van een straatgevecht in een onduidelijk schaakspel.

Door het parlement weer bijeen te roepen, ging president Morsi direct in tegen de orders van de Opperste Raad van de Strijdkrachten. Het was de eerste confrontatie tussen het leger en de president sinds de verkiezing van Morsi.

Toch zijn er de nodige vraagtekens te zetten bij de actie van Morsi. Hoewel het duidelijk is dat hij hiermee zowel zijn achter­ban als zijn criticasters een bewijs van zijn macht wil tonen, zijn veel Egyptenaren niet onder de indruk van zijn spierballentaal en noemen het een onhandig en vrij zinloos gebaar. Want je kunt het parlement wel bijeenroepen, maar alle wetten die het parlement aanneemt zullen waarschijnlijk door de rechter worden afgekeurd.

Ook de militaire junta is niet echt onder de indruk. De legertop vindt de actie niet leuk, maar ligt er zeker niet wakker van. De komende tijd zal zowel de president als het leger willen laten zien wie de touwtjes in handen heeft. Maar er is nu een belangrijk verschil. Deze keer lijkt het erop dat de strijd zal worden uitgevochten in rechtszalen en vergaderkamers, in plaats van op straat. Daar zouden de meeste Egyptenaren blij mee moeten zijn.

Voor zijn inauguratie ontving Morsi verregaande bevoegd­heden van de legerleiding. Ander­zijds bepaalden de militaire leiders in een „constitutionele verklaring” dat de president geen gezag over het leger heeft. Bovendien kregen de militaire leiders wetgevende bevoegd­heden en de macht om over de nieuwe grondwet een veto uit te spreken.

De opstelling van de president is ook niet goed gevallen bij zijn politieke rivalen. Volgens voormalig presidentskandidaat Abdul Moneim Abul Fotuh zoekt Morsi met zijn beslissing bewust de confrontatie met het leger. Volgens Fotuh zijn nieuwe parlementsverkiezingen de enige manier om de crisis op te lossen.

Wie spelen een rol in de strijd om de macht in Egypte?

Leger

De interim-grondwet van 17 juni geeft de Opperste Raad van de Strijdkrachten (SCAF) de volledige wetgevende macht, totdat er een nieuw parlement wordt gekozen. Bovendien heeft de SCAF een belangrijke stem bij het tot stand komen van de nieuwe grondwet.

President

Op papier heeft de president het gezag over administratieve en binnenlandse zaken. Hij benoemt het kabinet, 
met uitzondering van de minister van Defensie, die door de SCAF wordt benoemd.

Parlement

De SCAF heeft het parlement ontbonden nadat het hoger constitutioneel hof de kieswet ongrondwettelijk verklaarde. Een maand nadat de nieuwe grondwet is goedgekeurd, zullen er nieuwe parlementsverkiezingen worden gehouden.

Constitutioneel hof

De rechter beslist in welke gevallen een wet of regelgeving voldoet aan de grondwet zoals die er nu ligt. De president van het hof, Faruq Sultan, die deze zomer met pensioen gaat, is nog door de voormalige president Mubarak benoemd.