Labor Day wordt beschouwd als het eind van het vakantieseizoen, waarna alles in de VS weer z’n gewone loop herneemt.

Maar wat betekent het begrip ”vakantieseizoen” voor de Amerikanen? De stomerij Bayview Cleaners van uw correspondent kondigde onlangs aan de komende week van maandag tot en met woensdag dicht te zijn „wegens onze jaarlijkse vakantie.” Gevraagd of dat alles was voor het hele jaar knikte de manager, John li-Twan. „Meer kunnen mijn vrouw en ik ons niet veroorloven”, vertelde hij.

Uit een onderzoek van het instituut ComPsych Corporation in Chicago (Ohio) blijkt dit geen uitzondering te zijn die alleen voor zelfstandigen opgaat. Meer en meer werknemers zien hun betaalde vakantie verdwijnen en de druk om helemaal geen vakantie op te nemen wordt steeds groter.

„Dertien procent van alle Amerikaanse bedrijven biedt geen betaalde vakantie meer. Vijf jaar geleden was dat nog maar 5 procent. In de staat Washington is dit percentage al opgelopen tot 17 procent en de trend zet zich duidelijk voort”, aldus Susan Myers van ComPsych dat bedrijven adviseert in hun personeelsbeleid.

Dit doet Europeanen Spartaans aan, gewend als zij zijn aan minstens een maand betaalde vakantie en in sommige Europese landen zelfs nog meer. In Amerika heeft een werknemer echter -officieel- recht op 8,1 dagen vakantie na één jaar werken. Na drie jaar groeit dat tot 10,2 dagen. Maar recht op vakantie betekent nog geen recht op betaalde vakantie. Bovendien is de druk om geen vakantie op te nemen -ook als men daar recht op heeft- soms groot. Wettelijk is hier weinig geregeld en vakbonden kunnen weinig uitrichten, want die hebben vergeleken bij de bonden in Europa veel minder invloed.

„Wij hebben 700 bedrijven onderzocht. Niet minder dan 56 procent van de werknemers in deze bedrijven stelde vakantie uit tot de economie weer aantrekt. Veel bazen hameren bij hun werknemers op solidariteit met het bedrijf. Vakantie nemen als dat niet uitkomt, wordt als een soort verraad afgeschilderd. Dat leidt bij veel werknemers tot een schuldgevoel als men het onderwerp vakantie toch aanroert, plus angst voor ontslag. Dat is ongezond. In tegenstelling tot wat veel werkgevers denken, blijkt vakantie heilzaam te zijn, niet alleen voor werknemers maar ook voor het bedrijf”, aldus Myers.

Verschillende bedrijven bevestigen dit. „Sinds wij acht jaar geleden drie weken betaalde vakantie invoerden, zijn onze bedrijfsresultaten omhooggeschoten. Er zijn bovendien minder problemen met overwerk en het verloop is ook sterk teruggelopen”, vertelt Alec Winton, directeur van het bedrijf H-Group, dat de boekhouding verzorgt voor bedrijven in Salem en omgeving in de staat Oregon. Hetzelfde verhaal geldt voor het schoonmaakbedrijf Jancoa in Cincinnati (Ohio). „Er wordt sindsdien beter gewerkt en er wordt harder gewerkt”, aldus Jancoa’s directeur Steve McGurlough.

Deze bedrijven gaan volgens Myers duidelijk tegen de algemene trend is. Zij wijst erop dat de regering Bush het ambitieuze werknemers bovendien nog moeilijker dreigt te maken. De leden van het Huis van Afgevaardigden keurden kort voor hun -betaalde- zomerreces van meer dan een maand het plan van de regering goed om de regels voor het betalen van overwerk te veranderen. Dat betekent dat mensen met een zogeheten verantwoordelijke positie voortaan geen overwerk meer betaald krijgen. En dat terwijl het overwerk voor velen toeneemt.

De veelgeprezen ”souplesse” in werkuren betekent in Amerika in werkelijkheid dat mensen meer en meer werk mee naar huis (moeten) nemen. „Dit geldt met name voor de meer verantwoordelijke posities. Op de industriële werkvloer geldt hier een werkweek van gemiddeld 42,6 uur. Na afloop gaat men naar huis. Maar heb je bredere verantwoordelijkheden, dan wordt je verteld dat het niet om je uren gaat maar om de totale manier waarop je je van verantwoordelijkheden kwijt. Er wordt dus een beroep gedaan op je verantwoordelijkheid en loyaliteit, waarbij men tegelijkertijd aangeeft dat je niet hoeft te rekenen op betaling voor extra uren. Onze economie mag beter draaien dan bij jullie, maar op het gebied van arbeidsverhoudingen kunnen wij hier nog veel van Europa leren”, besluit Myers.