Alleen meer betrokkenheid van de Iraakse bevolking en van de internationale gemeenschap kan het ongenoegen van veel Irakezen wegnemen. Dat schrijft de gezaghebbende denktank International Crisis Group (ICG) in een maandag verschenen rapport.

Wie is in staat Irak te besturen? vraagt de ICG zich af, een week na de aanslag op het VN-hoofdkwartier in Irak, waarbij zeker 23 mensen om het leven kwamen. De door de VS opgezette Coalition Provisional Authority (CPA), met aan het hoofd Paul Bremer, is dat niet: die heeft nauwelijks contact met de Irakezen en wordt door hen als bezetter gezien. De door de Amerikanen gevormde Iraakse bestuursraad heeft alleen op papier enige macht. Alleen de VN zijn in staat een geloofwaardige rol te spelen bij de politieke wederopbouw van Irak.

De rol van de bezettingsmacht moet in de visie van de ICG beperkt worden tot zorg voor veiligheid en infrastructuur. De Iraakse bestuursraad moet meer macht krijgen en moet gaan zorgen voor de economie en voor de betrekkingen met andere landen. De VN moeten de macht krijgen over het politieke proces en moeten zorgen dat er binnen twee jaar verkiezingen kunnen worden gehouden.

Alleen zo kunnen meer landen dan nu worden overgehaald een bijdrage te leveren aan de wederopbouw van Irak en alleen zo kan bij de Irakezen en bij de rest van de Arabische wereld de indruk worden weggenomen dat de VS eropuit zijn Irak blijvend te overheersen, zegt de ICG. Juist de aanslag op het VN-hoofdkwartier heeft meer dan duidelijk gemaakt dat de VS meer partners nodig hebben om de veiligheid te garanderen. Zonder een VN-mandaat zijn die niet te vinden.

De ICG wijst verder op het gevaar van etnische twisten in Irak. Met de manier waarop de Amerikanen de bestuursraad hebben gevormd is de kans daarop eerder toe- dan afgenomen. De raad bestaat uit vertegenwoordigers van diverse etnische en religieuze bevolkingsgroepen. Zo moedigen de Amerikanen aan dat de bevolking zich langs etnische en religieuze scheidslijnen organiseert, schrijft de ICG. De kans op het ontstaan van etnische en religieuze conflicten neemt daarmee toe.