De groepen die dag en nacht gevolgd worden, houden zich onder meer bezig met het inzamelen van geld voor al-Qaida-activiteiten elders ter wereld. Verder geeft men boodschappen door aan verwante groepen binnen de VS. Deze groepen werven ook nieuwe leden en er worden lijsten opgesteld van potentiële terreurdoelen in Amerika. Tot nu toe heeft men geen aanwijzingen dat een van deze groepen bezig is met concrete voorbereidingen voor een aanslag in de VS zelf.

„Voorlopig gaat het meer om logistieke ondersteuning van al-Qaida dan om de voorbereiding van terreuractiviteiten. Zodra wij de indruk krijgen dat dat verandert, kunnen wij ingrijpen”, aldus een woordvoerder van een van de Amerikaanse inlichtingendiensten tegenover The New York Times. Hij benadrukte dat de Amerikaanse diensten nauw samenwerken met Europese collega’s. Terreurgroepen hebben het weliswaar in de eerste plaats gemunt op Amerikaanse doelen, maar die zijn soms makkelijker in het buitenland -bijvoorbeeld in Europa- aan te vallen dan in de VS zelf.

Europese inlichtingendiensten zijn ervan overtuigd dat er nauw wordt samengewerkt tussen al-Qaida-sympathisanten in Europa en in de VS. Kort na de septemberaanslagen in 2001 arresteerden de Amerikanen onmiddellijk elke verdachte. Minister van Justitie John Ashcroft roemde deze arrestaties als „beslissende bijdragen” aan de strijd tegen het terrorisme. Binnen de FBI hadden velen echter hun bedenkingen. Zij pleitten ervoor om groepen eerst uitgebreid te volgen, om hun structuur in kaart te kunnen brengen en om hun contacten nauwkeurig na te gaan.

„Het is niet zinvol om maar meteen te arresteren. Laat de mensen voorlopig gaan en volg ze. Dan kom je achter structuren die je vaak veel meer vertellen dan een enkele arrestatie”, aldus Jessica Stern, terreurdeskundige van de John F. Kennedy School of Government van de Harvard-universiteit.

Na de septemberaanslagen kreeg justitie in Amerika ruimere mogelijkheden om mensen te volgen, af te luisteren en om huiszoekingen te doen. Dit laatste soms zonder dat de betroffene daarvan op de hoogte was. Verder is het nu ook toegestaan om bijvoorbeeld moskeeën af te luisteren.

„Toegegeven, dit zijn inbreuken op de privacy, maar wij moeten ons kunnen verdedigen tegen mensen die geen geweld tegen onschuldigen schuwen om hun doel te bereiken. Dat hebben wij twee jaar geleden gezien”, aldus Stern. De grootste zorgen hebben de autoriteiten over zogeheten slapende cellen. Men heeft er drie opgerold de laatste twee jaar, maar men heeft geen idee hoeveel er zouden kunnen zijn. „Dat is het best bewaarde geheim van al-Qaida en verwante terreurgroepen en daarover maken wij ons zorgen. Wat wij niet weten kan veel gevaarlijker zijn dan wat wij wel weten”, verklaarde antiterreurspecialist van de federale recherchedienst FBI Larry Melford kortgeleden tijdens een hoorzitting van de commissie inlichtingen van de Senaat in Washington.