Nationalist Nikolic nieuwe president Servië
BELGRADO (ANP) - De nationalist Tomislav Nikolic (60), die zondag de presidentsverkiezingen in Servië won, afficheerde zichzelf jarenlang als een verstokte Servische nationalist van de oude stempel. Pas de afgelopen jaren nam hij een houding aan die meer openstaat voor de Europese Unie.
De Servische Radicale Partij (SRS), waarin Nikolic politiek groot werd, bezigde in de jaren '90, evenals de socialisten van president Slobodan Milosevic, agressieve Servische retoriek. Met name Vojislav Seselj, de leider van de SRS, blonk hierin uit. Nikolic was een tijdje vicepremier onder Milosevic.
Nadat de ultranationalist Seselj zich in 2003 vrijwillig aan het Joegoslavië-Tribunaal in Den Haag had overgegeven, naar eigen zeggen om het VN-hof te vernietigen, nam Nikolic de dagelijkse leiding van de partij over van zijn baas. Nikolic slaagde erin van de SRS de grootste partij in het Servische parlement te maken. Bij de presidentsverkiezingen in 2004 kreeg Nikolic in de eerste ronde ook al de meeste stemmen. Toen de gematigde partijen in de tweede ronde hun krachten bundelden, werd Boris Tadic met 53 procent van de stemmen alsnog president. In 2008 brak Nikolic met Seselj en richtte zijn eigen partij op, de Servische Progressieve Partij (SNS), die meer openstaat naar Europa.
Nikolic studeerde rechten en gaf later leiding aan een begraafplaats. Aan die periode van zijn leven heeft hij de bijnaam ‘grafdelver’ overgehouden.
Nikolic was een groot bewonderaar van Seselj, „de grootste intellectueel die ik ooit heb ontmoet’‘. Ook is zijn wereldbeeld in vergaande mate door de gedachten van Seselj bepaald. Net als Seselj ziet Nikolic overal buitenlandse samenzweringen tegen het Servische volk. Ook het agressieve taalgebruik van zijn politieke baas bootst Nikolic na.
Nikolic heeft ooit gezegd dat hij liever ziet dat Servië een Russische provincie wordt dan dat het land lid wordt van de EU. Inmiddels is Nikolic, die Amerikaanse pr-adviseurs in de arm zou hebben genomen, niet meer tegen de EU. Servië mag best lid worden, maar pas als het niet meer wordt ‘vernederd’ door Brussel. De door veel EU-landen bepleite onafhankelijkheid van Kosovo wijst Nikolic faliekant af, evenals samenwerking met het ‘anti-Servische’ Joegoslavië-Tribunaal.