„De aanklacht tegen mijnheer Taylor blijft gehandhaafd”
Het VN-tribunaal voor oorlogsmisdaden in Sierra Leone verzekert dat de vervolging van de Liberiaanse ex-president Charles Taylor doorgaat.
Dat Taylor aan een ballingschap in Nigeria is begonnen, verandert niets aan de zeventienvoudige aanklacht voor oorlogsmisdaden, misdaden tegen de menselijkheid en schendingen van het internationaal humanitair recht die tegen hem werd ingediend. Het blijft wel een open vraag wanneer en hoe Taylor voor de rechtbank kan worden gebracht. Het tribunaal heeft geen formele uitleveringsovereenkomsten met Nigeria.
„De aanklacht tegen mijnheer Taylor blijft gehandhaafd, waar hij ook gaat of hoe lang het ook duurt”, verzekert de Amerikaanse hoofdaanklager van het VN-tribunaal, David Crane. „Charles Taylor is een oorlogsmisdadiger en moet terechtstaan. Hij maakte deel uit van een crimineel netwerk dat ernstige wreedheden tegen de bevolking van Sierra Leone financierde, organiseerde en zelf beging.” Taylor zal worden vervolgd omdat hij „de grootste verantwoordelijkheid droeg voor de oorlogsmisdaden tijdens de burgeroorlog in Sierra Leone”, bevestigt ook de hoofdonderzoeker van het tribunaal, Alan White.
Taylor is ingegaan op een asielaanbod van de Nigeriaanse president, Olusegun Obasanjo. De overeenkomst met Nigeria levert hem echter geen immuniteit op voor vervolging door het VN-tribunaal voor oorlogsmisdaden in Sierra Leone. Dat tribunaal stelde Taylor in maart in staat van beschuldiging, maar maakte de aanklacht pas drie maanden later bekend, toen de ex-president deelnam aan de vredesonderhandeling voor Liberia in Ghana.
Nigeria heeft zich nog niet uitgelaten over de situatie. De regering houdt het erbij dat ze Taylor asiel aanbiedt in het belang van vrede en stabiliteit in Liberia en de hele regio. Of Nigeria Taylor later zal uitleveren, blijft onduidelijk. Vast staat dat het oorlogstribunaal weliswaar de steun van de VN geniet, maar geen formele overeenkomsten heeft voor de arrestatie en uitlevering van oorlogsmisdadigers met andere landen dan Sierra Leone zelf. Nigeria kan mogelijk wel onder internationale druk komen te staan om Taylor over te dragen aan het tribunaal. Maar politiek commentator Sam Johnson denkt dat de rechtbank Taylor alleen te pakken kan krijgen als de ex-president Nigeria zou verlaten.
De Liberiaanse ex-president Taylor wordt beschuldigd van steun aan de meedogenloze rebellen van het Revolutionair Verenigd Front (RUF) in buurland Sierra Leone. Het RUF specialiseerde zich in gruweldaden als het afhakken van ledematen van gevangenen en het opensnijden van zwangere vrouwen. De rebellengroep begon haar verzet in maart 1991 vanuit Liberia, waar Taylor zelf aan het hoofd stond van het Nationaal Patriottisch Front van Liberia, ook al een moordlustige rebellengroepering. Taylor zou aan de basis van het RUF staan en het wapens en munitie hebben geleverd, in ruil voor diamanten. Hij wordt ook verantwoordelijk geacht voor bloedvergieten in Guinee en Ivoorkust.
Het VN-tribunaal voor oorlogsmisdaden in Sierra Leone zag het licht na het einde van de burgeroorlog in Sierra Leone in 2001, krachtens een overeenkomst tussen de regering van Sierra Leone en de VN. Het tribunaal kreeg een mandaat voor de vervolging van de politieke en militaire bevelvoerders van de voormalige strijdende partijen en van diegenen die een van de partijen steunden. Onder de sleutelfiguren die de afgelopen twee jaar werden aangeklaagd, bevinden zich Foday Sankoh, de leider van het RUF, zijn rechterhand Issa Sesay en voormalig RUF-krijgsheer Sam ”Mosquito” Bockarie.
Zowel Sankoh als Bockarie is intussen overleden. Ook van de ’Kamajors’, een regeringsgezinde militie, zijn topfiguren in staat van beschuldiging gesteld: de nationale coördinator Sam Hinga Norman, ooit ook minister van Binnenlandse Zaken van Sierra Leone, en de bevelvoerders Moinina Fofanah en Allie Kondewa. Er zijn ook aanklachten ingediend tegen twee beruchte bevelhebbers van een andere gewapende groepering, de Armed Forces Revolutionary Council (AFRC): Tamba Alex Brima ”Gullit” en Ibrahim Bazzy Kamara. De voormalige leider Johnny Koroma werd ook aangeklaagd, maar is voorlopig nog op de vlucht. Sommigen beweren dat Taylor hem recent door huurmoordenaars liet vermoorden.