Rumsfeld: Afghaanse gevangenen rechteloos
De al-Qaida- en Taliban-strijders die door de VS in Afghanistan gevangen zijn genomen, zijn „illegale strijders” en vallen „technisch gesproken” niet onder de Conventie van Genève.
Dit zei de Amerikaanse minister van Defensie Rumsfeld vrijdag. De conventie regelt de rechten van krijgsgevangenen. De VS zijn van plan de mensen te behandelen volgens de conventie, zo liet de minister verder weten. Rumsfeld sprak vlak na de aankomst van de eerste groep Afghaanse gevangenen op de Amerikaanse marinebasis Guantánamo in het zuidoosten van Cuba.
Er zijn naar schatting twintig van de meer dan 400 gevangenen aangekomen die de Amerikanen op korte termijn in Guantánamo willen huisvesten. Ze waren 27 uur eerder uit Kandahar vertrokken. Tien tot vijftien mensen die nu op Cuba zijn gearriveerd, waren hoge leden van de Taliban of al-Qaida, zo liet Rumsfeld weten.
De minister verklaarde verder dat tijdens de vlucht naar Cuba enkele van de gevangenen kalm moesten worden gehouden met medicijnen. Het vliegtuig waarin zij zaten maakte volgens de Amerikaanse media een tussenstop op een Amerikaanse basis in het Turkse Incirlik.
De Amerikaanse chef-staf Meyers maakte vrijdag bekend dat de VS nu in totaal 445 mensen gevangenhouden die in Afghanistan zijn opgepakt.
Op Guantánamo Bay verblijven de „Afghanen” straks in geïsoleerde kleine cellen, veelal in de open lucht. De gevangenen zullen worden ondervraagd en later mogelijk berecht voor een militaire rechtbank.
Het is de bedoeling dat er in Guantánamo Bay maximaal 2000 al-Qaida- of Taliban-gevangenen worden ondergebracht. Amerikaanse militairen werken momenteel aan uitbreiding van het aantal cellen.
De mensenrechtenorganisatie Amnesty International had de Amerikaanse regering eerder gevraagd helderheid te verschaffen over onder meer de juridische status van door Amerikanen in Afghanistan gevangen Taliban- en al-Qaida-strijders. Amnesty riep bovendien op de gedetineerden humaan te behandelen, zowel in Afghanistan zelf als op de Amerikaanse basis Guantánamo op Cuba.
Een woordvoerder van Amnesty in Amsterdam noemde de juridische status van de gedetineerden „nogal schimmig.” Zo is niet duidelijk of het formeel om krijgsgevangenen gaat, voor welke rechtbank of (militaire) commissie ze eventueel moeten verschijnen en hoe lang de detentie eigenlijk gaat duren.