Het idee kwam van Dolf Lok, docent Nederlands aan de scholengemeenschap Pieter Zandt, die over het volkslied publiceerde. Aanleiding vormde het feit dat het lied –ervan uitgaande dat het uit 1572 stamt– 440 jaar bestaat. Tegelijk is het tachtig jaar geleden dat het Wilhelmus het Nederlandse volkslied werd.

Bredewout kende het Wilhelmus zoals veel Nederlanders het kennen. „Ik zong het mee: het eerste couplet plechtig en het zesde met eerbied. Maar verder wist ik niets van het lied.” Dat is inmiddels anders. De componist kroop door elk van de vijftien coupletten heen en zette de tekst op muziek. „Het was een bijzondere ervaring deze cantate te maken. Er zit bijvoorbeeld veel meer structuur in het lied dan je op het eerste gezicht zou denken.”

Opvallend zijn de vele korte verwijzingen naar de psalmen in het Wilhelmus. „Dolf Lok wees me daarop. Maar het zijn er zo veel dat het niet allemaal viel te verwerken in de muziek.” Duidelijker nog is de relatie van vers 6 –„Mijn schilde ende betrouwen”– met het Lutherlied. „Heel verrassend. Daarom heb ik vers 6 op een polyfone manier verweven met ”Een vaste burcht”. De beide melodieën hoor je min of meer door elkaar lopen.” Couplet 14 spreekt over de arme schapen in grote nood en de herder die niet zal slapen. „Daar heb ik als inleiding een pastorale geschreven, waarna het couplet klinkt op een aangepaste melodie van ”De Heer is mijn herder”. Ook op andere momenten beeldt Bredewout de tekst uit. „Ik maak bijvoorbeeld gebruik van bepaalde ritmes om de dravende paarden en ruiters uit te beelden. De standvastigheid van de prins in couplet 13 komt terug in een fanfare-achtig stuk met twee trompetten.”

Het ongeveer veertig minuten durende stuk voor koor, solisten, orkest, orgel en piano begint met een fanfareachtige inleiding, waarna in Rotterdam een samengesteld mannenkoor van 300 mannen onder leiding van Bert Moll het eerste couplet zingt. Hallelujah vertolkt de rest van het werk, terwijl de finale –couplet 15– weer door de 300 mannen eenstemmig wordt gezongen. „Dat gaat met het nodige muzikale geweld gepaard: het Rotterdamse orgel en het orkest mogen dan helemaal los.” Tot slot volgt met een sobere begeleiding de samenzang van couplet 1 en 6.

Bredewout hoopt dat de Wilhelmuscantate eraan bijdraagt dat „onze nationale psalm” meer bekendheid krijgt en meer gewaardeerd zal worden.

Na de uitvoering in Rotterdam –waaraan een groot aantal musici meewerkt, onder wie de componist op de vleugel– wordt de cantate opgeborgen. Hallelujah heeft tot de toekomstige troonswisseling de exclusieve rechten op de uitvoering ervan. Rond de abdicatie zal de compositie opnieuw klinken.

Meer informatie: www.johanbredewout.nl en www.koorconcerten.nl