De Egyptische grootmoefti bezocht woensdag in gezelschap van de Jordaanse prins Ghazi bin Mohammed Oost-Jeruzalem om te bidden in de beroemde al-Aqsamoskee. Daarnaast zou hij ook de Heilige Grafkerk hebben bezocht.

Het tijdstip van het bezoek van de hoogste islamitische autoriteit in Egypte is hoogst opmerkelijk, omdat er in Egypte net een discussie was losgebarsten over de pelgrimage van enkele honderden Egyptische kopten naar Jeruzalem tijdens het afgelopen orthodoxe paasfeest. Er waren in de Egyptische pers vernietigende oordelen te lezen waarin de kopten zelfs beschuldigd werden van regelrecht „verraad aan Egypte” omdat hun pelgrimage door de Israëlische autoriteiten geïnterpreteerd zou worden als een eerste stap naar normalisatie van de Egyptisch-Israëlische relaties.

In dit licht lijkt het bezoek van de grootmoefti een nadrukkelijke politieke positiebepaling. Hij verdedigde zijn bezoek door te stellen dat het een „onofficieel bezoek” was en dat hij Israël was binnengereisd „vanuit Jordanië via de westelijke Jordaanoever en dus niet vanaf Israëlische zijde”, wellicht via Rafah.

Al deze sussende woorden mochten niet voorkomen dat gelijk daarna in Egypte de bom barstte. De Egyptische moslimbroeders lieten weten „het bezoek van moefti Ali Gomaa volstrekt af te wijzen, ongeacht zijn redenen.” De moslimbroeders suggereerden dat het bezoek van de grootmoefti een verraad was aan de Egyptische revolutie van 2011, die president Mubarak verdreef, „van wie bekend is dat diens regime sterke banden onderhield met de leiders van Israël.” De leiding van de Palestijnse Hamasbeweging veroordeelde het bezoek eveneens in krachtige termen.

Het bezoek van de grootmoefti aan Jeruzalem zal de komende weken de gemoederen in de Arabische wereld blijven bezighouden omdat het drie duidelijke implicaties heeft.

De eerste implicatie betreft de Palestijnse dimensie. De Palestijnse president Mahmud Abbas heeft recentelijk moslims wereldwijd opgeroepen de al-Aqsamoskee in Jeruzalem te bezoeken „als solidariteitsverklaring met hun Palestijnse broeders.” Een oproep die gelijk sterk werd bekritiseerd door de Palestijnse Hamas. Het bezoek van de Egyptische grootmoefti lijkt een antwoord op deze oproep en daarmee een steunverklaring aan de Palestijnse president Abbas tégen Hamas.

Vervolgens is er de Egyptische dimensie. Ali Gomaa is de hoogste islamitische autoriteit in Egypte, maar hij voelt zich in toenemende mate in zijn religieuze autoriteit bedreigd door de moslimbroeders en de salafisten. Met zijn bezoek aan Jeruzalem lijkt Ali Gomaa zijn positie te willen onderstrepen.

Ten slotte staat zijn bezoek aan Jeruzalem in het kader van een strijd binnen de islam zelf, die eveneens verbonden is met de moslimbroeders. Yusuf al-Qaradawi, de ongekroonde koning van de moslimbroeders, heeft namelijk afgelopen maand een fatwa uitgevaardigd waarin hij moslims juist oproept om Jeruzalem niet te bezoeken. Het bezoek van de Egyptische grootmoefti aan Jeruzalem gaat dus lijnrecht in tegen dit fatwa. Dat is zeker niet zonder betekenis.