Londen zal Falklands nooit opgeven
LONDEN – Groot-Brittannië zal de Falklandeilanden niet gauw opgeven, meent prof. George Philip van de Londen School of Economics. Niet alleen maken de eilanden al 170 jaar deel uit van het Britse rijk, maar door de oorlog in 1982 is het ook alleen maar moeilijker geworden toe te geven.
Gesprekken met de Argentijnse regering over het opgeven van de eilandengroep zouden in de Britse pers heel slecht worden ontvangen, aldus de hoogleraar Zuid-Amerikaanse studies. „We hebben in 1982 onze jongens ervoor gegeven om de Falklands te behouden. Dat kunnen we niet meer zomaar opgeven.”
Maar in 1982 had Argentinië een militaire dictatuur.
„Dat klopt, maar het motief is hetzelfde: binnenlandse populariteit. Dat is een oprechte wens, maar voor de Britten niet overtuigend.”
Kennen de eilanden, net als veel oude koloniën, zelfregering?
„Nee. Tot voor kort waren de eilanden zelfs economisch afhankelijk van het moederland. Buiten de visserij waren er nauwelijks inkomsten.
Sinds er in 2010 olie is gevonden, gaat het wat beter. Maar er wonen slechts 3000 mensen, dus er is weinig zelfbestuur nodig. Echte zelfstandigheid van de Falklands zal Argentinië trouwens ook niet erkennen.”
Heeft de Britse regering wel begrip voor de Argentijnse gevoelens?
„Veel te weinig. Het was bijvoorbeeld niet nodig prins William er als militair naartoe te sturen. Dat accentueerde onnodig de militaire aanwezigheid. Ook had premier Cameron de Argentijnse claim geen „kolonialisme” moeten noemen. Aan alles is te merken dat de Britten te weinig belangen hebben in Zuid-Amerika. Anders zouden ze er wel zorgvuldiger mee omgaan.
Anderzijds moet je ook zeggen dat de Argentijnen niet handig onderhandelen op dit moment. Er zou meer diplomatie moeten zijn.”
Zuid-Amerikaanse landen hebben een aanlegverbod voor Britse schepen ingesteld. Kan dit weer leiden tot een gewapend treffen?
„Daar ben ik bang voor. Het plaatje ziet er heel ongunstig uit. Ook in 1982 rekende niemand op de Argentijnse invasie en escaleerde het onverwacht.
Een onzekere factor is de beperkte controle van de Argentijnse regering over het leger. Nog altijd beheerst de regering de militairen niet. Daarom ben ik zeer bezorgd.”
Oorlog om de Falklands
De claim van Argentinië op de Falklandeilanden leidde op 2 april 1982 tot een invasie in het Britse gebied. Maar het Argentijnse leger verloor uiteindelijk de strijd. Het verlies leidde tot de val van het militaire regime in het land.
De junta van Leopoldo Galtieri maakte gebruik van het nationalisme in het land om de aandacht af te leiden van andere problemen. De legerleiding ging ervan uit dat het Verenigd Koninkrijk niet op de bezetting zou reageren, omdat het land het zwaar had onder de economische tegenspoed.
Maar om dezelfde redenen als de Argentijnse regering kwam in Londen premier Thatcher in het geweer. Zij had te maken met grote verdeeldheid onder de bevolking en wist de natie grotendeels te verenigen achter de verdediging tegen de Argentijnse dreiging. Niet de omvang van de Falklandeilanden stond daarbij centraal, maar de schending van de Britse soevereiniteit.
De Britse regering stuurde direct versterkingen over zee en door de lucht. De Britse marine en luchtmacht hadden 74 dagen nodig om de Argentijnen tot overgave te dwingen. Op 14 juni verlieten de Argentijnse troepen de eilanden.
De verliezen aan beide zijden waren fors. Aan Britse kant vielen 258 doden, aan Argentijnse zijde 649.
De politieke impact in de twee landen was ook sterk. Vrij algemeen wordt de oorlog gezien als de basis waarop Thatcher haar herverkiezing in 1983 bouwde. Voordat het conflict uitbrak, stond ze niet bekend als een doortastend leider.
Voor de militaire junta in Argentinië had de afloop echter minder aangename gevolgen. Feitelijk betekende dit het einde van de militaire regering.
Na 25 jaar, in 2007, vroeg president Kirchner aan de Britse premier Brown om gesprekken over de soevereiniteit. Londen weigerde dit echter door te stellen dat er geen probleem is dat een oplossing vraagt.