Verkeerde vrienden zijn voor jongeren net als verboden vruchten: gevaarlijk en onweerstaanbaar. Sommige ouders verbieden omgang met verkeerde vrienden, om hun kinderen te beschermen. Volgens jongerenonderzoeker Loes Keijsers van de Universiteit Utrecht werkt zo’n verbod op vriendschappen echter averechts. Het drijft jongeren juist in de armen van vrienden die op het verkeerde pad zijn.

Keijsers schrijft daar deze week over in het Amerikaanse tijdschrift Child Development. Ze stelt dat jongeren gedurende de puberteit geneigd zijn om minder op te trekken met hun ouders en meer tijd door te brengen met leeftijdgenoten. Juist in die fase komen jongeren in aanraking met (kleine) criminaliteit. Uiteraard is de kans op deelname aan bijvoorbeeld vandalisme en winkeldiefstal groter als een jongere in zijn of haar vrije tijd optrekt met andere jongeren die zich al in de criminele sfeer bevinden.

Driekwart op verkeerd pad

Keijsers en haar collega’s ondervroegen 497 Nederlandse jongeren, met hun vrienden en ouders. Deze deelnemers werden elk jaar, over een periode van drie jaar, ondervraagd. Bij het begin van het onderzoek waren de jongeren gemiddeld 13 jaar. Uit het onderzoek bleek dat bijna driekwart van de jongeren in die drie jaar wel eens delinquent gedrag vertoonde. De top drie daarvan bestaat uit vandalisme op school, graffiti en winkeldiefstal.

Averechts

Omdat Keijsers ook de ouders in het onderzoek opnam, kon ze zien welk effect een ouderlijk verbod op omgang met bepaalde vrienden heeft. Uit de cijfers van het onderzoek blijkt dat verbieden van omgang met verkeerde vrienden averechts werkt. Keijsers: ,Kinderen bij wie vriendschappen met delinquente jongeren zijn verboden, hebben een jaar later juist meer criminele vriendjes. En daardoor vertonen deze kinderen zelf ook vaker crimineel gedrag.”

Communicatie

De Utrechtse jongerenonderzoeker adviseert ouders dan ook om vooral het gesprek met hun kinderen aan te gaan: ,Communicatie is in dezen erg belangrijk: praat met de kinderen over verkeerde vrienden.” En wat je als ouder ook doet: verbied vriendschappen niet, dat werkt simpelweg niet. ,Je bereikt er enkel het tegenovergestelde mee: je kind zal juist nog vaker criminele vrienden opzoeken.”