De Democraten en de Republikeinen domineren nog steeds het politieke landschap in de VS, maar het aantal Amerikanen dat zichzelf onafhankelijk noemt, is de voorbije zestig jaar bijna verdubbeld (van 23 procent in 1952 naar 40 procent in 2008). Dat schrijft Russell Dalton in het boek ”Apartisan American”.

Opvallend is dat het vooral vroegere Democraten zijn die zichzelf als onafhankelijk beschouwen, aldus Dalton, hoog­leraar politieke wetenschap aan de universiteit van Californië.

Vroeger zaten onafhankelijken „in de marge van de politiek”, hadden een lage opleiding en stemden vaak zelfs helemaal niet. Vandaag zijn het echter „jonge, hoog opgeleide, politiek geëngageerde mensen.” Ze zijn geïnteresseerd in politiek en gaan ook stemmen. Maar ze stemmen niet uit loyaliteit maar op basis van thema’s. „Dat heeft vluchtigheid geïnjecteerd in de (presidents)verkiezingen.”

De onvoorspelbaarheid bij de verkiezingen is hierdoor toegenomen, aldus Dalton. „Dat is de eerste klap. De tweede klap maakt het de kandidaten moeilijk. Hun achterban wil pure partijretoriek om hen te doen stemmen. Maar als ze hun achterban naar de stembus krijgen, hebben ze nog steeds 15 procent tekort voor een meerderheid.”

Die trend ziet Dalton in alle westerse democratieën. Hij noemt onder meer de Piratenpartij in Zweden en Duitsland als voorbeeld van hoe jongere generaties burgers steeds minder voelen voor kritiekloze partijtrouw.

In de VS zijn er heel wat partijen naast de Democratische en de Republikeinse Partij. De bekendste is de Green Party, die nu een presidentskandidaat kiest. Kanshebbers zijn Roseanne Barr, Kent Mesplay en Jill Stein. Barr is een bekende actrice maar kwam pas laat in de race. Stein maakt de meeste kans.

Doordat de Democraten steeds meer naar het centrum zijn opgeschoven, is de kloof met de Groenen gegroeid. „Het meest dramatische is dat de Democratische Partij aan bedrijfsgeld verslaafd is, aan de schenkingen van politieke actiecomités uit de bedrijfswereld”, zegt Scott McLarty, woordvoerder van de Green Party.

De Groenen hekelen de Democraten onder meer om hun steun aan steenkool- en oliewinning.

De Green Party ziet haar aanhang gestaag groeien. Richmond, een stad van 100.000 inwoners in Californië, heeft sinds kort een groene burgemeester, 3 procent van de kiezers in de staat Maine heeft zich als groen geregistreerd en in District of Columbia, het federale district waarin de hoofdstad ligt, is de Green Party de op een na grootste partij.

Het idee van onafhankelijke kandidaten en kandidaten van kleinere partijen wint aan belang naar aanleiding van de presidentsverkiezingen. Zo blijven de media speculeren dat Republikein Paul als een onafhankelijke kandidaat gaat meedoen.

Hij is tegen veel Amerikaanse militaire operaties in het buitenland, ziet ook geen heil in de oorlog tegen drugs, maar wil tegelijk een eind maken aan veel sociale overheidsprogramma’s.

Paul zelf ontkent dat hij als onafhankelijke in de race wil stappen, maar hij heeft het ook nog niet helemaal uitgesloten.

Er is dit jaar nog een andere mogelijkheid voor Paul. Americans Elect (een mysterieuze groep met veel financiële middelen) is bezig verkiezingsdeelname in alle vijftig staten af te dwingen en spendeert daar ongeveer 10 miljoen dollar (ongeveer 7,5 miljoen euro) aan.

„Het gaat om progressieve Republikeinen die niet bij de Republikeinse Partij willen blijven”, zegt Richard Winger, uitgever van de Ballot Access News en verkiezingsexpert. „Ik denk dat men bang is dat de Republikeinse Partij iemand gaat nomineren die niet geschikt is.”

Mogelijke kandidaten voor Americans Elect zijn Jon Huntsman, voormalig gouverneur van Utah, Buddy Roemer, voormalig gouverneur van Louisiana, en Christine Todd Whitman, voormalig gouverneur van New Jersey. Alle drie beschouwen ze zich als gematigde Republikeinen.