In Amerika geen feestdag zonder ”sale”
Amerika kent uiteraard net als alle andere landen ter wereld verschillende feestdagen. Mensen herdenken op die dagen belangrijke gebeurtenissen en komen daarvoor bijeen in de kerk, tijdens speciale bijeenkomsten of thuis. Het land is op zulke dagen ’gesloten’.
Amerika is in dit opzicht beslist anders. De vijftig staten die de Verenigde Staten van Amerika vormen zijn nooit helemaal ’gesloten’. Er is altijd een categorie bedrijven open en dan worden hiermee niet de ziekenhuizen, tankstations of restaurants bedoeld, die ook bij ons in Europa op zulke dagen openblijven. Het gaat hier om winkels, winkelcentra, pretparken, theaters, bioscopen en zo meer. In dit land moet geld verdiend worden en dat gebeurt het hele jaar door.
Dat geldt niet voor (semi-)overheidsinstanties, die op officiële feestdagen dicht zijn, net als de meeste banken en de beurs. Misschien is Kerst de gelegenheid waarop in de VS de meeste bedrijven dicht zijn. Met Pasen sluiten sommige winkelbedrijven iets eerder. Een tweede paasdag of een tweede kerstdag kent men hier niet. Er zijn meerdere typisch Amerikaanse feestdagen, zoals President’s Day, Memorial Day en Labor Day, maar de meest feestelijke Amerikaanse gelegenheden zijn beslist de 4th of July (4e juli) en Thanksgiving Day.
Op 4 juli herdenken de Amerikanen het uitroepen van hun onafhankelijkheid in 1776. Officieel was dat overigens niet de datum waarop Amerika zich formeel losscheurde van Groot-Brittannië. Het was de dag waarop de onafhankelijkheidsverklaring in Philadelphia werd aangenomen door het zogeheten Continental Congress, een provisorische volksvertegenwoordiging. De verklaring moest daarna door tal van partijen getekend worden en het zou augustus worden voordat dat proces was afgerond. Maar de Amerikanen vieren hun vierde juli met veel vuurwerk en… met speciale ”4th July Sales”, oftewel uitverkopen!
Vaderdag, moederdag, de vierde juli, Pasen of Thanksgiving, het zijn allemaal gelegenheden waarop winkels en vooral de grote winkelketens hun verkoopcijfers proberen op te krikken met speciale aanbiedingen. „Dit is een commercieel land, dat valt niet te ontkennen. Hier moet geld verdiend worden, dat wil zeggen: het geld verdienen is een aspect van het leven waarop veel landgenoten bijzonder veel nadruk leggen. Er wordt in alle kringen over geld gepraat, iets wat in Europa vaak als enigszins onbeschaafd wordt beschouwd. In deze Amerikaanse traditie past ook de ”sale” of uitverkoop die aan de verschillende feestdagen wordt gekoppeld”, aldus Barbara Stone, docente sociologie aan de universiteit van New York.
Veel winkels en winkelketens zijn in Amerika normaal de hele week open, ook tijdens het weekeinde. Vooral de grotere bedrijven kunnen het zich makkelijker veroorloven ook op speciale feestdagen open te blijven, omdat men over een groter personeelsbestand beschikt om te kunnen rouleren. Voor kleinere winkels is dat moeilijker en die sluiten dan ook vaak. Sale of geen sale, zoals gezegd de vierde juli en Thanksgiving vormen zeker de meest typisch Amerikaanse feestdagen. De onafhankelijkheidsdag wordt traditiegetrouw afgesloten met een groot vuurwerk en soms met historisch kanongebulder.
Veel ingetogener is de viering van Thanksgiving, natuurlijk ook al vanwege het seizoenverschil. Thanksgiving Day valt namelijk op de vierde donderdag in november. In publicaties wordt Thanksgiving gewoonlijk verbonden met de Pilgrim Fathers, die in 1620 de kolonie Plymouth stichtten in wat nu de staat Massachusetts is. In 1621 vierden de Pilgrims een dankfeest samen met de indianen van de Wampanoag-stam. „Hoewel de oorsprong van de Thanksgiving-traditie wordt toegeschreven aan de Pilgrim Fathers, gaat het in feite om een oogstfeest waarvan de traditie veel verder teruggaat in de Europese geschiedenis”, zo meent historicus Steve Mattell van de universiteit van Boston (Massachusetts).
De Pilgrim Fathers zetten deze traditie volgens Mattell gewoon voort. In 1623 werd de landbouw van de nieuwe immigranten echter geplaagd door een periode van ongewone droogte. Er was weinig voedsel en er viel dus weinig te feesten. Daarom besloot men om het oogstfeest te vervangen door enkele dagen van vasten en bidden om regen. Het massale gebed werd verhoord en er kwám regen. Als dank voor deze tussenkomst besloten de Pilgrim Fathers dit jaarlijkse festijn voortaan als dankfeest -”Thanksgiving”- te vieren. Het is een feest dat vooral thuis wordt gevierd met veel eten. De kalkoen vormt traditioneel het hoofdbestanddeel van de maaltijd, waaromheen vaak tal van lokale producten worden geserveerd.
Tegenwoordig ontwikkelen zich overigens meerdere etnische varianten van de Thanksgiving-maaltijd. De Italianen voegen hun typisch Italiaanse gerechten aan de traditie toe en in de zuidelijke staten ziet men steeds meer elementen uit de Latino-keuken. „Je vindt de multiculturele ontwikkeling van Amerika terug in het Thanksgiving-maal, dat is logisch en ook typisch Amerikaans. Wij zijn tenslotte een immigrantenland, nog steeds, ook vandaag de dag. Dat is iets dat sommige landgenoten wel eens vergeten”, zo meent Steve Mattell. Ook Thanksgiving gaat natuurlijk gepaard met ”sales”, die in sommige steden extra aandacht krijgen door optochten georganiseerd door grote warenhuizen. In New York is Macy’s optocht een gebeurtenis die miljoenen kijkers trekt. En kopers, want Thanksgiving vormt de opening van het jaarlijkse cadeauseizoen, dat met Kerst eindigt.