Vanmorgen ging de vrachtwagenchauffeur nog welgemoed op pad met een vrachtwagen vol noodgoederen voor slachtoffers van de hongersnood in Somaliland. De chauffeur vertrok uit Burao met de bedoeling de goederen te lossen en in het verafgelegen Gumburu Xangeyo. Maar dat gaat vandaag niet lukken, omdat de tocht ernstig wordt bemoeilijkt door de overvloedige Deyrregens.

„U bent van harte welkom”, zegt dorpshoofd Salade Roble (60) van Gumburu Xangeyo. Salade Roble verwelkomt de medewerkers van de christelijke hulporganisatie 
Medair die de dorpelingen noodhulpgoederen komen brengen. Het dorp telt ongeveer 250 families, en ook 250 gezinnen die rond het dorp in de woestijn zwerven profiteren van de hulp.

Roble is de belangrijkste man van Gumburu Xangeyo, tien uur rijden van de hoofdstad, waarvan vijf uur dwars door de woestijn. Het dorpshoofd vertelt dat vóór de komst van hulpgoederen veel kinderen stierven van honger en uitputting.

Blubber

Eindelijk vallen de langverwachte Deyrregens in de dorre woestijn. Blij is de vrachtwagenchauffeur er niet mee, want zijn wagen wordt stuurloos op de spekgladde woestijnbodem. De zwaarbeladen vrachtwagen glibberde en gleed net tot hij vast kwam te zitten in de blubber. De vrachtlosser uit Gumburu Xangeyo wil beslist doorrijden naar zijn woonplaats, waar zijn dorpsgenoten met smart wachten op het maismeel dat in de vrachtwagen ligt opgeslagen. Als de vrachtwagen onverrichter zake terugkeert naar Burao, krijgen de dorpelingen geen meel en hijzelf kan naar zijn loon voor het lossen fluiten. „Mijn hart, mijn hart”, klaagt hij.

Dit transport van een deel van de noodhulp voor Gumburu Xangeyo wordt ernstig bemoeilijkt door de overvloedige regens. Maar medewerkers van Medair lossen de situatie naar tevredenheid op: de losser krijgt zijn loon en loopt opgelucht terug naar zijn dorp. Binnenkort zal de gestrande lading noodhulp alsnog Gumburu Xangeyo bereiken.

Borstvoeding

De internationale organisatie Medair werkt al sinds 2008 in Somaliland en begon in oktober 2011, vanuit Nederland gesteund door Red een Kind en Woord en Daad, met noodhulp voor de door hongersnood getroffen, afgelegen regio’s Sool, Sanaag en Toghdeer. Veertig procent van de bevolking van Somaliland is getroffen door de hongersnood en voor levensonderhoud aangewezen op noodhulp. Een op de zes kinderen in Somaliland en Somalië is acuut ondervoed en heeft gespecialiseerde hulp nodig.

De hulporganisatie paste daarom lopende programma’s aan deze noodsituatie in Somaliland aan. Zeer ernstig ondervoede kinderen met complicaties zoals diarree en braken worden opgevangen in het stabilisatiecentrum in het ziekenhuis van Burao, zoals de kleine Rahma van zestien maanden, die met haar moeder Shukri in het ziekenhuis verbleef.

„Ik was nerveus toen ik met mijn dochter naar het stabilisatiecentrum in Burao ging”, vertelt Shukri Ali Yusif (22). „Ik wist niet wat er met Rahma zou gebeuren. Ze was zo verzwakt, ze kon zelf haar hoofd nauwelijks nog omhoog houden.”

Twintig dagen bracht Shukri met haar zwaar ondervoede dochtertje door in het ziekenhuis van Burao. Daar knapte het meisje op van antibioticastroop, zinktabletten, therapeutische melk en vitamine C. Shukri kreeg van de verpleegkundigen in het ziekenhuis voorlichting over de zorg die ze Rahma thuis kan geven.

Sinds begin dit jaar ondersteunt Medair het stabilisatiecentrum in het ziekenhuis met apparatuur, medicijnen, begeleiding, training en onderhoud. Dokter Adele vertelt dat het percentage kinderen dat in kritieke toestand wordt opgenomen en na behandeling gezond terugkeert naar huis, steeg van 65 naar 90 procent. „Vijfhonderd kinderen zijn gered en dat aantal stijgt met de dag”, zegt ze.

Shukri krijgt nu in haar woonplaats Warris voedsel. „Het gaat weer goed met Rahma”, vertelt Shukri opgelucht terwijl Rahma lachend door de hut kruipt. „Ik geef mijn dochter borstvoeding, ik hoorde in het ziekenhuis dat dat goed voor haar is.” Shukri lacht: „Ik ben heel blij dat we weer gezond terug zijn in ons dorp.”

Duimafdruk

Hulpverleners bezoeken ernstig ondervoede kinderen in de afgelegen dorpen. De kinderen krijgen eten nadat ze nauwkeurig gemeten en gewogen zijn, en hun ouders met een afdruk van de duim hebben getekend voor het ontvangen noodrantsoen.

Ook twee jonge kinderen van Raxma Mohamed (28) zijn opgenomen in het noodprogramma voor ernstig ondervoede kinderen. Het lichaam van Raxma’s zoon Osama Abdi (4) is opgezwollen, zijn huid veert niet terug als medewerker Sherry de elasticiteit test. Osama lijdt aan oedeem, een gevolg van ernstige ondervoeding. Ook de situatie van dochter Ayuub Abdi (bijna 3) is kritiek. Raxma kreeg negen kinderen, van wie er nog vijf in leven zijn. Raxma probeert met haar kinderen te overleven terwijl ze geen levensbron meer heeft: alle dieren van de familie zijn gestorven en haar man is op zoek naar werk in Burao. Tot nu toe tevergeefs.

De hulp in Gumburu Xangeyo wordt verder uitgebreid, ook ondervoede kinderen, ondervoede zwangere vrouwen en zogende moeders kunnen nu deelnemen aan het noodprogramma. De gezinnen krijgen noodrantsoenen met 50 kilo maismeel, 22 kilo gele spliterwten en 5,2 kilo verrijkte plantaardige olie, voor een maand.

Sara Saiid (25) leeft met haar gezin in de wildernis rond Gumburu Xangeyo, ze zijn nomaden. Haar man, haar dochter van 12 en haar zoon van 7 zwerven nog in de woestijn, op zoek naar eten en water voor de dieren die de hongersnood tot nu toe overleefden. Sara is met haar dochter Najah Sahal (4) en zoon Abdirizak Sahal (2) naar het dorp getrokken omdat Najah ondervoed is en nauwelijks nog bewoog. Nadat Najah een weeklang therapeutische voeding heeft gegeten, steeg haar gewicht met 700 gram, van 10,7 naar 11,4 kilogram. Voedseldeskundige Sherry ziet het als een hoopgevende vooruitgang.

Pindapasta

Ondervoede kinderen in Gumburu Xangeyo vieren vandaag feest: twee kleine vrachtwagens hebben noodhulp afgeleverd. De pret spat van de gezichten, ogen rollen van plezier. Vol verbazing proeven de kinderen de pindapasta die een hulpverlener uitdeelt nadat de kinderen zijn opgemeten, gewogen en te licht bleken voor hun leeftijd. Moeders kregen voor deze kinderen dertig zakjes pindapasta, voor elke dag van deze maand één. Dan gaat het regenen, de kinderen dansen en springen van blijdschap. Ze maken grappen, hun ogen stralen.