Preformateurs en verduidelijkers
BRUSSEL – Verduidelijker staat niet in het woordenboek van Van Dale, maar is een belangrijke tijdelijke betrekking in België tijdens de kabinetsformatie.
In oktober vorig jaar bekleedde N-VA-partijvoorzitter Bart De Wever deze functie tien dagen lang. Het was slechts een fase in de lange onderhandelingen die moeten leiden tot een Belgisch kabinet op basis van de parlementsverkiezingen van 13 juni 2010.
De N-VA werd in Vlaanderen de grootste partij met 28 procent van de stemmen. Op Belgisch niveau haalde de N-VA 17,3 procent, goed voor 27 zetels in het federaal parlement. Dat betekende een winst van 19 zetels. N-VA werd groter dan de overwinnaar aan Waalse zijde, de socialistische Parti Socialiste van Elio Di Rupo. Die won 6 zetels, goed voor 26 parlementariërs.
„Voor zij die willen, is niets onmogelijk”, zei De Wever na de verkiezingen voor een juichende aanhang in Brussel. Toch lukte het De Wever niet om een kabinet in elkaar te timmeren.
Aan het begin van de kabinetsformatie werd de latere verduidelijker De Wever op 17 juni 2010 informateur. Hij werd op 8 juli alweer van zijn taken ontheven. De formatie ging door met een preformateur. Deze taak nam Elio Di Rupo 8 juli op zich en hij behield die tot 3 september 2010.
Koning Albert zette op 4 september twee bemiddelaars in, André Flahaut en Danny Pieters. Zij werden op 5 oktober van hun taken ontheven. Drie dagen later was het tijd voor verduidelijker De Wever; op 21 oktober werd Johan Vande Lanotte bemiddelaar.
Vande Lanotte werd door mensen die ongeduldig waren door het uitblijven van onderhandelingsresultaten met een bezorgd optimisme ook wel ”reanimator” genoemd. Hij hield er op 26 januari 2011 mee op. Op 2 februari werd Didier Reynders informateur. Hij hield het bijna een maand vol. Op 2 maart ging onderhandelaar Wouter Beke aan de slag.
Ex-preformateur Di Rupo werd op 16 mei formateur. Hij bood op 22 november zijn ontslag aan bij de koning, maar dat aanvaardde het staatshoofd niet. Zaterdag werd een belangrijke doorbraak bereikt.