Kritische zelfstudie Artsen zonder Grenzen
PARIJS (ANP) – De organisatie Artsen zonder Grenzen moet soms verregaand samenwerken met foute regimes om hulp te kunnen verlenen. Dat blijkt maandag uit een zelfstudie van de organisatie, naar aanleiding van het 40-jarig bestaan. De studie van bijna 300 pagina’s beschrijft tal van voorbeelden van zulke lastige keuzes.
De organisatie deed concessies aan de machthebbers in Somalië, Jemen, Sri Lanka en andere landen. Zo werden sommige misstanden stilgehouden, zoals de bombardementen in Jemen. In Somalië moeten de medewerkers geld afdragen aan de islamitische militie al-Shabaab die banden heeft met al-Qaida.
„De enige manier om in de meest verschrikkelijke plekken van de wereld hulp te kunnen bieden, is vaak om concessies te doen aan een aantal van je principes, om alsnog mensen te kunnen helpen”, aldus Arjan Hehenkamp, directeur van Artsen zonder Grenzen Nederland. „De vraag is: hoe ver ga je met toezeggingen? Dit boek is een poging om openheid te geven en rekenschap af te leggen.”
De organisatie kan niet geheel ’schoon’ blijven in probleemgebieden, vindt directeur Hehenkamp. „Als je in de modder staat, word je vuil. Anders kun je beter thuis blijven”, zegt hij. Samenwerken met foute regimes wijst hij niet af. „We werken met zowel de NAVO als met de Taliban. Iemand kan voor de één een terrorist zijn, voor de ander een vrijheidsstrijder.”
Artsen zonder Grenzen geeft echter niet altijd toe. „Wij weigerden al-Shabaab in Somalië te betalen. Dat was een brug te ver. Maar onze medewerkers daar moeten wel een soort inkomstenbelasting betalen van 5 procent. Wij vragen de West-Europese regeringen ook niet waar ze hun belasting aan uitgeven. We vergoeden onze medewerkers daarvoor niet.”
Het rapport adviseert niet om te stoppen met deze samenwerking. Wel is er een oproep voor een debat over de beste manier om de hulp te verlenen. „Ik ben benieuwd hoe op het rapport wordt gereageerd”, zegt Hehenkamp.
De donaties aan Artsen zonder Grenzen waren vorig jaar gestegen tot circa 46,3 miljoen euro.