„Monti is zeer bedachtzaam, een man van weinig woorden”, herinnert zich Europarlementslid Derk Jan Eppink, die voorheen bij de Europese Commissie met Monti heeft gewerkt. „Qua karakter is hij het tegenovergestelde van Berlusconi. Monti schrijft alles op in een schrift en komt goed voorbereid naar een vergadering. Hij is zeker niet opvliegend en zit niet achter de dames aan zoals Berlusconi, voor zover ik weet.”

Eppink bewaart goede herinneringen aan Monti. „Hij heeft veel gezag en expertise. Maar de vraag is of hij ook voldoende politicus is om leiding te geven aan zo’n volatiel land als Italië. Maar aangezien Italië een beetje is uitgekeken op Berlusconi, komt hij misschien op het goede moment.”

De 68-jarige econoom Monti is geboren in het Noord-Italiaanse Varese. Hij studeerde af aan de Bocconi-universiteit in Milaan, een kweekvijver van de economische elite van Italië, en het Amerikaanse Yale. Hij werd aan de Bocconi professor politieke economie en later decaan.

In 1994 werd de partijloze Monti door Berlusconi naar voren geschoven als EU-commissaris. De linkse premier Massimo D’Alema gunde hem vervolgens een tweede termijn, waardoor Monti een reputatie kreeg als iemand die boven de partijen staat. In Brussel was hij belast met Interne Markt en later Concurrentie. Hij was de eerste die Microsoft een miljoenenboete oplegde. Het ging om 497 miljoen euro wegens misbruik van een dominante positie, destijds een record. Zijn opvolgster Neelie Kroes (VVD) volgde zijn voorbeeld vanaf 2004.

In Brussel had Monti de bijnaam ’de kardinaal’, omdat hij mensen met heel vriendelijke woorden aan een soort inquisitie kon onderwerpen. Mario Monti deelt bovendien de bijnaam ’Super Mario’ met president Mario Draghi van de Europese Centrale Bank (ECB).

Monti was steeds een vurig verdediger van de euro in Italië. „Als Italië geen euro had ingevoerd, zouden we 12 jaar langer inflatie hebben gehad, minder strak beleid en minder respect voor toekomstige generaties. We zouden onbelangrijk zijn geworden”, schreef Monti in een van zijn columns.

Ook de centrumlinkse oud-premier Romano Prodi steunt Monti „omdat hij wordt gerespecteerd in Europa en de wereld.”