Westerlingen zijn dol op getallen, op lijstjes en op feestjes die rond zulke reeksen of records zijn te organiseren. Je kunt er ook leuke dingen mee doen. Zo kun je op de website van de BBC je eigen gegevens invullen en ontdekken de hoeveelste wereldburger jij was toen je werd geboren.

Je zult als pasgeboren baby ontvangen worden als zevenmiljardste wereldburger! Vanaf je eerste ademhaling buiten de moederbuik sta je symbool voor alle kwalen die het leven op aarde bedreigen: uitputting van grondstoffen, opwarming van het klimaat, boskap en noem maar op.

Want dát is het bijzondere aan dit feestje: het is afgelast. Er vált niets te vieren, zeggen de Verenigde Naties, en daarbij wijzen ze naar de kwalijke gevolgen van de overbevolking van de aarde, waarop we afstevenen.

Laten we bij wijze van protest hiertegen eens wijzen op de kwalijke rol van zulke lijstjes. Zo hebben cijfers de neiging om problemen te ontmenselijken. Van concrete levens abstracte thema’s te maken. En aantallen zijn dan algauw bedreigend: ze komen nogal eens van de andere kant, op mij, op ons af.

Stilzwijgend vertalen we aantallen tot legers – van ontheemden, op drift geraakte armoedzaaiers die voor onze poorten staan, joelende massa’s die op ons afkomen. Inderdaad: onze lijstjes met aantallen focussen doorgaans op de ánder als bron van het probleem. Niet de westerse nette wereldburger, maar de arme zuiderling is het die zich maar voortteelt zonder zich te verantwoorden voor de gevolgen.

Aantallen zetten ook nogal eens op het verkeerde spoor als het om een oplossing van zo’n vermeende bedreiging gaat: je kunt ze immers laten stijgen en laten dalen. Niet voor niets duiken dezer dagen de oproepen tot bevolkingscontroles en anti-conceptieprogramma’s weer allerwegen op.

Als ik vader van de zevenmiljardste wereldburger was, zou ik alternatieve lijstjes voor de voeten van al die somberende heren smijten. Lijstjes met cijfers die niet hun, maar ons feestje bederven. Zoals deze: de rijkste 20 procent van de wereldbevolking verbruikt bijna 90 procent van alle producten in de wereld.

Wie bedreigt nu eigenlijk wie?