Agri Yield Management heet de business waarmee het bedrijf zich bezighoudt. Het ontwikkelt 
software en apparatuur met behulp waarvan telers van allerlei gewassen precies weten wanneer ze welk soort bestrijdingsmiddel moeten spuiten en hoeveel; alsook wat de actuele situatie vereist op het gebied van beregening. De computer verzamelt gegevens en geeft continu advies voor de behandeling van de producten op het veld.

Zo dragen ict-oplossingen bij tot het optimaliseren van het groeiproces, het vergroten van het rendement en het bevorderen van duurzaamheid. Dacom won met zijn geavanceerde technologie dit jaar de innovatieprijs van het Nederlandse midden- en kleinbedrijf. De bijbehorende oorkonde prijkt op de balie bij de ingang van de vestiging op een bedrijvenpark aan de rand van Emmen.

„Om succes te boeken, is vooral passie nodig”, zegt Jan Hadders. Eind jaren zeventig nam hij de boerderij van zijn vader over. De computer was in opkomst. „Daar wilde ik iets mee, dat vond ik leuk. Ik begon bij nul, in m’n eentje.” Zo ontstond in 1987 Dacom. De stal werd omgebouwd tot kantoor.

Twaalf jaar geleden volgde de verhuizing naar het huidige pand. Er werken slechts 21 mensen bij Dacom. Toch praten we over een wereldmarktleider. Sinds 2003 zit dochter Janneke als directeur en mede-eigenaar in de zaak. Zij behartigt vooral de commerciële belangen.

In de beginfase leverde Hadders software voor automatisering in de glastuinbouw. „Maar mijn wortels liggen in de akkerbouw. In die sector viel er toen voor dit bedrijf echter nog geen geld te verdienen.” Dat veranderde halverwege de jaren negentig. De aanpak van de aardappelziekte fytoftora bracht de doorbraak.

„Die infectie ligt het hele seizoen op de loer. Het hield de agrariër altijd bezig. Hij spoot er elke week tegen. Ons idee was: dat kan anders. Als je weet welke factoren van invloed zijn op het optreden van de schimmel, heb je de mogelijkheid om exact te bepalen op welk moment je een beschermende stof moet inzetten.” In samenwerking met MeteoConsult en Wageningen Universiteit kwam de beoogde dienstverlening tot stand.

Die zorgde voor een flinke besparing aan bestrijdingsmiddelen. Daardoor nam de opbrengst voor de boer toe en de belasting voor het milieu af. Hadders over dit laatste: „Met biologische teelt alleen kun je de wereld niet voeden, maar het is wel verstandig om belastende stoffen alleen te gebruiken als ze echt nodig zijn.”

De relevante data, onder andere de metingen door een netwerk van weerstations, worden verzameld in de centrale databank in Emmen. Dreigt de plantenziekte ergens toe te slaan, dan krijgen alle aardappeltelers via sms, e-mail of telefoon een bericht dat er gespoten dient te worden. Via een heffing van het productschap betalen zij gezamenlijk deze service.

Inmiddels heeft Dacom ook een systeem vervaardigd om de inzet van water, dat schaars wordt, te verminderen. Hadders: „De landbouw neemt 70 procent van alle verbruik van zoet water voor zijn rekening. Verdroging en verzilting vormen mondiaal een groot probleem. Bovendien is vocht een cruciale factor voor kwaliteit en opbrengst en een teler voelt niet op z’n klompen aan wanneer zijn producten om water vragen. Het kweken van lelies, tulpen en groenten bijvoorbeeld is zonder beregening niet haalbaar.”

Dacom ontwikkelde een sensor, de TerraSen, die op verschillende diepten het vocht in de grond meet. Aan de hand van die waarnemingen meldt de computer wanneer en hoeveel een teler moet sproeien. „Het totale concept van meten en uiteindelijk advies geven, is uniek in de wereld”, aldus Hadders.

Nederland is al lang te klein als afzetmarkt. „Onze expansie zit vooral in het buitenland. Over de grens realiseren we een veel grotere omzet dat hier.” Het begon eind jaren negentig in Groot-Brittannië. In 2000 werd een belangrijke stap gezet toen Egypte, waar een grote klant als Farm Frites veel aardappels vandaan haalt, in beeld kwam. Via contacten daar ging het naar Saudi-Arabië. Ook in China doet Dacom zaken.

In de meeste landen opereert de onderneming met dealers, die verkoop en ondersteuning verzorgen. In Zuid-Afrika, waar de systemen hun nut bewijzen bij onder andere de druiventeelt, beschikt zij over een eigen kantoor. De directeur-eigenaar: „We willen in meer sleutellanden een vestiging openen.” Daaraan voegt hij toe: „We blijven altijd bezig. Ideeën genoeg.”