Amateurfoto’s Jodenvervolging raken nu nog
AMSTERDAM – Amateurfoto’s van een gebeurtenis maken soms meer indruk dan professionele beelden. Dat geldt ook voor de foto’s van Amsterdammer Karel Bönnekamp. Voor zijn dood schonk hij het Verzetsmuseum twee unieke fotoalbums met beelden van de Jodenvervolging in Amsterdam.
Vanaf vrijdag zijn ze te zien in het Verzetsmuseum Amsterdam. Het heeft even geduurd voordat de amateurfoto’s van Karel Bönnekamp (1924-2008) voor het voetlicht kwamen. Zijn twee oorlogsalbums diepte hij pas in de jaren negentig op uit een kast. Zijn werk heeft echter een unieke betekenis: meer dan professionele fotografen legde hij de Jodenvervolging in de hoofdstad vast.
Als agent in kantoorbenodigdheden deed Bönnekamp verzetswerk, onder meer voor de Ordedienst. Dit deed hij op een speciale fiets met een klein autopedwieltje, wat inbeslagname van het rijwiel moest voorkomen.
Zijn fotowerk kreeg een grote impuls bij de geboorte van dochter Dolly, voorjaar 1943. De nieuwe Agfa Karat ging ook op fietstochten mee. Dat Bönnekamp al in een vroeg stadium de Jodenvervolging vastlegde, levert achteraf unieke beelden op. Zoals die van een tram vol opgepakte Joden, op klaarlichte dag. Voorbijgangers kijken toe.
Andere door hem vastgelegde gebeurtenissen waren soms zelfs helemaal onbekend, zoals het vorderen van honden voor het verkennen van mijnenvelden aan het Duitse front.
Bönnekamp was gewiekst: van een bezoekersformulier uit het SD-hoofdkwartier maakte hij een ”fotografievrijstelling”. Toen hij een keer bij het fotograferen werd opgepakt, werd dit zijn redding.
Dochter Dolly, nu 68 jaar oud, toonde zich donderdag in Amsterdam geraakt bij het zien van het werk van haar vader. „Hij sprak hier eigenlijk zelden over, zoals velen van zijn generatie.”
N.a.v. ”Amsterdam door de lens van een clandestiene camera”, Verzetsmuseum Amsterdam (tot en met 1 april 2012).