Egypte eind november naar stembus
CAÏRO – Na twee maanden uitstel gaat het er in Egypte toch van komen. Op 21 november kunnen de stemgerechtigden, na dertig jaar van autocratisch bewind, naar de stembus voor de eerste vrije parlementsverkiezingen.
De verkiezingen voor de Volksvergadering, de Egyptische Tweede Kamer, worden in drie fases gehouden, te beginnen op 21 november en eindigend op 3 januari. De verkiezingen voor de Shuraraad, de Eerste Kamer, zullen starten op 22 januari en eindigen op 4 maart.
De militaire raad, die het bewind overnam na de val van Mubarak in februari, stond onder grote druk om een datum voor de verkiezingen bekend te maken. Hiermee moest de raad een beloofde inlossen die hij kort na de machtsovername had gedaan. Eerder waren de verkiezingen aangekondigd voor september. Maar die werden zonder duidelijke redenen voor onbepaalde tijd uitgesteld.
Bij veel Egyptenaren groeide inmiddels de vrees dat de militaire raad, door het uitstellen van de verkiezingen, de overgang naar democratie probeerden af te remmen. Sommigen beschuldigden de militaire raad ervan de macht niet aan de burgers te willen overdragen.
Inmiddels is de verkiezingscampagne losgebarsten. Een scala aan seculiere en linkse groepen strijdt onderling, maar ook gezamenlijk tegen het oplevende islamisme. De islamisten hebben het vacuüm grotendeels opgevuld dat is ontstaan na de ontbinding van de Nationale Democratische Partij (NDP).
Vanwege de nauwe banden die met name de moslimbroederschap onderhoudt met de militaire machthebbers leeft onder veel Egyptenaren de vrees dat de moslimbroeders het overgrote deel van de zetels in beide kamers veroveren. Dat leidt niet noodzakelijkerwijs tot meer religieuze invloed. De moslimbroederschap kent zowel orthodoxe islamisten als voorstanders van een civiele staat en zijn onderling tot op het bot verdeeld.
De verkiezingen zullen in drie fases worden gehouden om het de waarnemers mogelijk te maken om ze zorgvuldig te volgen en te bewaken.
De kiezers moeten in totaal vier keer stemmen. Twee keer voor de Tweede Kamer en twee keer voor de Eerste Kamer. Voor beide kamers moet een stem worden uitgebracht op een vertegenwoordiger van een van de politieke partijen en op een van de ‘vrije’ groeperingen. In de regel zijn dat lokale vertegenwoordigers van arbeidersbewegingen. De laatsten vertegenwoordigen de helft van de 504 zetels in de Tweede Kamer.
Algemeen wordt aangenomen dat de spanningen in de aanloop naar de verkiezingen sterk zullen toenemen. In een toelichting heeft de militaire raad gezegd dat de rechterlijke macht er streng op zal toezien dat de verkiezingen vrij en eerlijk zullen verlopen.
Het buitenland twijfelt daar nog aan. De militaire machthebbers en de regering hebben al laten weten dat buitenlandse waarnemers niet welkom zijn bij de eerste vrije verkiezingen.