De buurlanden van Liberia steunen de rebellen omdat die een verdedigingslinie vormen tegen de man die zij als de grootste probleemveroorzaker van West-Afrika zien. Maar de problemen van de regio zullen eerder groter dan kleiner worden als na het eventuele vertrek van Taylor een machtsstrijd tussen de rebellen ontbrandt en anarchie uitbreekt.

Er zijn twee mogelijkheden voor Liberia, dat in de 19e eeuw door vrijgelaten Amerikaanse slaven werd gesticht: de nauwelijks geschoolde en politiek slecht onderlegde rebellen weten op een of andere manier een leider naar voren te schuiven, of de wereld weet op een of andere manier een vredesmacht samen te stellen. Beide mogelijkheden lijken even onwaarschijnlijk, tenzij nog veel meer bloedvergieten tot een van de twee oplossingen dwingt.

Guinee en Ivoorkust schijnen de twee rebellengroepen te bewapenen, die zijn samengesteld uit ongeregelde elementen die nog tal van rekeningen met Taylor te vereffenen hebben. Veel rebellen hebben gevochten in de Liberiaanse burgeroorlog en nemen het Taylor kwalijk dat hij hen politiek buitensloot toen hij zich in 1997 het presidentschap toe-eigende.

De oudste, vanuit het noorden opererende rebellenbeweging -de Liberianen Verenigd voor Verzoening en Democratie- belegert nu Monrovia. Hun artillerie- en raketbeschietingen op de met burgers volgepakte hoofdstad hebben honderden slachtoffers gemaakt. Het vermogen van de beweging om de internationale opinie voor zich te winnen is net zo beroerd als de slecht gekozen Engelstalige afkorting LURD doet vermoeden. De met AK-47’s omhangen bevelvoerders gaan prat op oorlogsnamen als Nasty Duke en Bush Dog. De leiders van LURD onderscheidden zich in het verleden vooral door geen interview via satelliettelefoon over hun democratische doelstellingen te kunnen volbrengen zonder te vervallen in onverstaanbare kreten van razernij tegen Taylor.

In het afgelopen jaar begon het bij de rebellen te dagen dat zij de oorlog wel eens konden winnen. In een poging internationale erkenning te krijgen als toekomstige leiders van Liberia, schoof LURD commandanten als politieke figuren en onderhandelaars naar voren. Via satelliettelefoons en e-mail sturen zij vanuit hun kampen in het regenwoud manifesten de wereld in met jargon waarvan zij denken dat het bij internationale leiders in de smaak zal vallen. Zo stuurde LURD in mei een verklaring vol tikfouten met het volgende proza de wereld in: „Met betrekking toy het bestuurlijke handwerk, verzekert het leiderschap/LURD alle skeptici, beschaafde samenlevingen, pressiegroepen, politieke partijen en de internationale gemeenschap dat LURD de groei van een gezonde democratie zal herstellen en kosteren en Liberia terug zal voeren naar zijn terechte plaats in de Internationale fora.”

Aangenomen wordt dat Guinee militaire steun en bases biedt aan LURD, dat in 1999 net over de grens in Guinee werd opgericht. Het belangrijkste contact verloopt via de geestelijk adviseur van de Guinese president Lansana Conte: niemand minder dan de vrouw van de titulaire leider van LURD, Sekou Conneh.

Het eigen leger van Guinee krijgt beperkte militaire steun van de Verenigde Staten, die daarmee een van de weinige stabiele landen in de regio willen versterken. Taylor ziet dat als militaire steun voor de rebellen. Amerikaanse diplomaten en militaire adviseurs ontkennen dat die geboden wordt, ook al is Taylor geen vriend van de VS.

Guinee en Ivoorkust willen de pogingen van Taylor dwarsbomen om hun landen naar beneden te trekken. Wat dat betekent heeft Sierra Leone doorgemaakt, in een tien jaar durende campagne van door Taylor gesteunde rebellen die het op de diamantrijkdom van het land hadden voorzien. Die steun is Taylor begin deze maand op een aanklacht wegens oorlogsmisdaden voor een VN-tribunaal komen te staan.

Eerder dit jaar doemde een nieuwe rebellenbeweging op in het oosten van Liberia, aan de grens met Ivoorkust. De strijders van deze beweging zijn beter bewapend en haar bevelhebbers beter getraind dan die van LURD. Deze groep heeft ook beter nagedacht over haar naam: de Beweging voor Democratie in Liberia, in het Engels afgekort als MODEL.

Waar MODEL precies uit voort is gekomen, blijft een raadsel, maar na de efficiënte verovering van een haven in het oosten van het land kwam de opmars gedisciplineerd tot stilstand. De gangbare gedachte is dat de beweging het geesteskind is van de Ivoriaanse president Laurent Gbagbo, die met MODEL een dam wilde opwerpen tegen de bloeddorstige strijders uit Liberia die zich met de burgeroorlog in Ivoorkust kwamen bemoeien.

Net als LURD lijkt MODEL voornamelijk te bestaan uit Krahn, een van de etnische groepen uit het noorden van Liberia die zich door Taylor buitenspel gezet voelen. Op de troepen van Taylor hebben LURD en MODEL voor dat zij zich in veel mindere mate schuldig maken aan sadisme tegen hulpeloze burgers.

De grootste angst van westerse diplomaten is dat Taylor valt en er in het 1 miljoen inwoners tellende Monrovia een strijd om de macht ontbrandt tussen MODEL, LURD en allerlei splintergroepen. De Verenigde Staten lijken geen zin te hebben in gewapende interventie, zoals de Britten in Sierra Leone wel hebben gedaan om de vrede te herstellen.

Amerikaanse diplomaten spreken officieel van een overgangsregering van LURD én MODEL, in de hoop dat internationale erkenning voor beide groepen voldoende aansporing zal zijn om zich te gedragen. Westerlingen in Liberia hopen stilletjes dat MODEL de overhand krijgt en verhindert dat LURD en het Liberiaanse regeringsleger Monrovia de vernieling in helpen.