Het lijkt een vast traditie te gaan worden: elk jaar voor de vakantie zorgt de zogenaamde abortusboot van de Stichting Women on Waves voor ophef. Twee jaar geleden ging de sleepboot met daarop een als behandelkamer ingerichte container in de vaart. De bedoeling was vanaf het begin helder. Initiatiefneemster Gomperts wil zo veel mogelijk stampij maken om met name in landen waar abortus verboden is, de discussie over het doden van leven in de moederschoot op gang te krijgen.

In 2001 ging de discussie over de vraag of, en zo ja in hoeverre de boot een vergunning volgens de abortuswet zou moeten hebben. Die was er toen niet. In het jaar dat volgde is de vergunning wel aanvraagd, maar op grond van de gestelde criteria moest minister Borst van Volksgezondheid de vergunning weigeren. Ook het bezwaarschrift dat Gomperts en consorten indienden, werd afgewezen.

Tijdens de procedure heeft minister Borst de initiatiefneemster de suggestie aan de hand gedaan om de activiteiten te beperken tot overtijdbehandelingen met medicijnen. In dat geval is namelijk geen vergunning op grond van de abortuswet nodig, zo zei Borst. De stichting voelde daar in eerste instantie niet voor, maar toen bleek dat ze geen vergunning zou krijgen voor een volwaardige kliniek, heeft de stichting toch aan Borst gevraagd om medicamenteuze overtijdbehandelingen te mogen toepassen in de container op de sleepboot. Om de kwaliteit te waarborgen zou dat onder toezicht van een gynaecoloog gebeuren.

Minister Borst, lid van D66 en groot voorstander van abortus, keurde het verzoek goed. Ze ondersteunde van harte de doelstellingen van Women on Waves. Overigens ging de bewindsvrouw met haar beslissing in tegen het advies van de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ). Die adviseerde geen toestemming te geven. Onder meer omdat op de sleepboot Aurora niet de gewenste nazorg gegeven kan worden. De IGZ ziet een overtijdbehandeling als een abortus.

De christelijke partijen in de Tweede Kamer, CDA, ChristenUnie en SGP, waren boos over het besluit van Borst. In de laatste dagen van het tweede paarse kabinet, 3 juli vorig jaar, interpelleerde SGP-fractieleider Van der Vlies minister Borst over de toestemming.

In dat debat voerde namens het CDA mevrouw Ross-van Dorp het woord. Zij was buitengewoon kritisch over de beslissing van de minister. Allereerst bevreemdde het haar dat Borst „dit soort acties ten opzichte van bevriende staten stimuleert.”

Het principiële bezwaar van Ross betrof de overtijdbehandeling zelf. Volgens het toenmalige CDA-kamerlid mag die niet op de abortusboot plaatsvinden. Ze verwees daarbij naar een uitspraak van de Hoge Raad uit 1995. Die stelde dat het middel Mifepriston, dat de Stichting Women on Waves gebruikt, „uitsluitend” in vergunninghoudende klinieken voorgeschreven mag worden. Minister Borst had daar volgens Ross ten onrechte van gemaakt „bij voorkeur.” Ross: „Zo lees ik het arrest van de Hoge Raad niet.”

Tot slot wees Ross op het toezicht. Dat was volgens haar niet goed geregeld. Volgens Borst zou de Inspectie voor de Gezondheidszorg toezicht moeten houden op de kwaliteit van de hulpverlening. Als de abortusboot in internationale wateren vaart, valt zij onder de Nederlandse wetgeving. Ross: „Ik vind niet dat we met de centen van de Nederlandse belastingbetaler de inspectie de wereldzeeën moeten laten afreizen.” Overigens had de inspectie ook laten weten geen mogelijkheden te zien voor controles op zee.

Tot zover het debat van vorig jaar. Politiek gezien is er in een jaar veel gebeurd. Borst heeft het veld geruimd en Ross draagt als staatssecretaris van Volksgezondheid politieke verantwoordelijkheid voor het abortusbeleid.

Ondertussen is de abortusboot opnieuw uitgevaren, dit keer naar Polen. Op initiatief van SGP-fractievoorzitter Van der Vlies hebben de christelijke partijen schriftelijke vragen gesteld aan Ross over de afvaart. Ze vragen zich af of Ross nog op hetzelfde standpunt staat als vorig jaar. En als dat inderdaad het geval is, willen ze weten welke maatregelen de bewindsvrouw gaat nemen om te voorkomen dat Women on Waves nog langer in staat is overtijdbehandelingen toe te passen.

CDA-kamerlid Ormel zei woensdag desgevraagd: „De CDA-fractie is niet van standpunt veranderd.” Voor 14 juli -de uiterste datum waarop de schriftelijke vragen beantwoord moeten zijn- zal blijken of dat ook voor Ross geldt.