Kamer debatteert over steun Griekenland
DEN HAAG – De financieel specialisten in de Tweede Kamer bevragen premier Mark Rutte en minister Jan Kees de Jager (Financiën) dinsdag over wat de Europese leiders nu precies hebben afgesproken over steun aan het noodlijdende Griekenland.
Rutte zorgde na die Europese top voor verwarring. Hij zei toen dat de Grieken 109 miljard euro steun kregen, waarvan 50 miljard van banken en verzekeraars. Andere Europese leiders hielden het op 159 miljard. De premier heeft inmiddels laten weten dat hij betreurt dat die onduidelijkheid is ontstaan. Hij concludeerde dat hij beter „het hele plaatje tot aan 2020” had kunnen vertellen, maar dat hij zich te veel richtte op de acute nood bij Griekenland tot aan 2014.
Rutte kondigde vrijdag na de ministerraad aan dat hij de Kamer dinsdag zijn excuses gaat aanbieden voor de ontstane verwarring. De Kamerleden komen voor dit debat terug van zomerreces.
Te rooskleurig
D66 wil dat het kabinet stopt „de zaken rooskleuriger voor te doen” en vraagt het „eerlijke verhaal” te vertellen over het steunpakket aan Griekenland. Tweede Kamerlid Wouter Koolmees van de oppositiepartij riep premier Mark Rutte en minister Jan Kees de Jager (Financiën) dinsdag hiertoe op.
Koolmees is blij dat Rutte zijn excuses heeft aangeboden voor onduidelijkheid over de grootte van het steunpakket. Maar volgens hem is er nog discussie of „het ging om verkeerde communicatie of om een echte fout”.
Zo trok het D66-Kamerlid de cijfers in twijfel over de private steun van banken en verzekeraars. Rutte heeft gezegd dat de publiek-private steun voor de Grieken gelijk op gaat. Maar volgens Koolmees is „het beeld helemaal niet fifty-fifty”. Dat zou komen doordat Europese landen nog geld moeten uitgeven om de private bijdrage mogelijk te maken en hij verweet het kabinet deze publieke uitgaven niet mee te tellen.
Patroon
De PvdA vindt dat er sprake van een patroon waarbij het kabinet financiële steun aan de eurozone telkens kleiner wil doen lijken dan echt het geval is.
Volgens PvdA-Tweede Kamerlid Ronald Plasterk komt dat door angst van de regeringspartijen VVD en CDA voor de eurosceptische PVV. „Daarom wordt er geprobeerd niet te veel de indruk te wekken dat het ons allemaal geld kost”, zei Plasterk dinsdag.
Volgens Plasterk is het „bezopen” dat het kabinet door de kritische opstelling van de PVV het draagvlak mist om problemen op te lossen. „Midden in zo’n grote crisis”. Omdat de PVV steun aan andere eurolanden afwijst, is het kabinet afhankelijk van oppositiepartijen om een meerderheid te krijgen voor de Europese plannen.
Plasterk vindt dat dat minister Jan Kees de Jager (Financiën) telkens de indruk heeft gewekt dat het recente steunpakket aan Griekenland ongeveer 90 miljard euro zou kosten. Maar toen hij terugkwam van de eurotop in juli, bleek het bedrag opeens 250 miljard, stelde Plasterk. „Hoe kan het zijn dat we zo op het verkeerde been zijn gezet?”
Plasterk wil van premier Mark Rutte horen dat hij excuses maakt omdat hij een fout heeft gemaakt bij de presentatie van de uitkomsten van de top. Hij neemt er geen genoegen mee dat Rutte excuses wil maken voor de verwarring die daarover is ontstaan. Rutte sprak van 109 miljard euro steun, waarvan 50 van de banken. Andere regeringsleiders hadden het over 109 miljard euro plus 50 van de banken.
De PvdA roept het kabinet op om vanaf nu „volledige info” te geven over de plannen. Het gaat dan bijvoorbeeld om de vraag of Nederland van plan is akkoord te gaan met een verhoging van het tijdelijke hulpfonds voor eurolanden die in problemen zijn geraakt.
Voorkomen
Het is goed dat premier Mark Rutte door het stof is gegaan vanwege de verwarring over de steun aan Griekenland. Maar Helma Neppérus, Tweede Kamerlid voor de VVD, wil graag horen hoe dit soort situaties in de toekomst wordt voorkomen.
„Komen er echt afspraken over in Brussel. Hoe is dit in andere landen gegaan: ik zou liefst al volgende keer zien dat het helder is”, aldus Neppérus dinsdag. Zij heeft er vertrouwen in dat Rutte’s verhaal klopt, maar wacht met spanning op diens antwoorden op de kritische vragen van PvdA en D66.
Voor Neppérus moet het gaan over de vraag „hoe we gaan zorgen dat Spanje, Italië en Portugal echt maatregelen gaan nemen en zorgen dat de overheidseconomie op orde komt.” Want: „Daar worden we toch echt wat ongeduldig van. Er zal iets moeten gebeuren, anders komen we hier elke maand voor bijeen. Als je niet uitkijkt wordt dit een bodemloze put.”
De VVD wil eerst hier afspraken over maken en dan pas praten over een Europese begrotingsautoriteit.
Helderheid
Ook regeringspartij CDA vraagt het kabinet nu helderheid te scheppen over hoe het steunpakket voor Griekenland in elkaar zit. Tweede Kamerlid Elly Blanksma van het CDA zei dinsdag de excuses van premier Mark Rutte over de verwarring te waarderen, maar zei ook dat „dit complexe dossier vraagt om helderheid”.
Het kabinet moet volgens Blanksma het „omvangrijke dossier nogmaals uitleggen met alle zekerheden en onzekerheden” over de publieke steun en de private bijdrage van banken en verzekeraars.
Ja of nee
De ChristenUnie wil weten of minister Jan Kees de Jager (Financiën) voor of tegen een verhoging is van het noodfonds voor de eurozone. Ook wil de partij weten of hij voor of tegen het invoeren is van een gezamenlijke uitgifte van staatsobligaties in de eurozone. Dat zei ChristenUnie-Tweede Kamerlid Carola Schouten dinsdag in het Kamerdebat over de schuldencrisis.
Volgens de ChristenUnie is het niet duidelijk wat de lijn is van de regering over de twee punten. „Het kabinet geeft dubbele signalen af. Ik hoef alleen maar ja of nee te horen”, aldus Schouten.
Motie
Oppositiepartij SP wil dat premier Mark Rutte het parlement duidelijk maakt dat hij een verkeerde voorstelling van zaken heeft gegeven met zijn uitleg van de uitkomst van de eurotop in juli. Als het antwoord de socialisten niet bevalt, dient de partij een motie van afkeuring in. Dat zei SP-Tweede Kamerlid Ewout Irrgang dinsdag.
Rutte zei op 21 juli tijdens een persconferentie dat een nieuw steunpakket aan Griekenland 109 miljard euro omvat, waarvan 50 miljard euro voor de banken. Andere regeringsleiders spraken van 109 miljard euro plus 50 miljard euro. Rutte zei afgelopen vrijdag excuses te zullen aanbieden voor de verwarring die is ontstaan.
„We hebben niet zoveel aan excuses over verwarring, maar wel dat dat we volledig en juist worden geïnformeerd. Doet hij dat niet, dan solliciteert hij naar een motie van afkeuring”, aldus Irrgang.
Einde zoek
Waar eindigt dit? PVV-Kamerlid Teun van Dijck maakte zich dinsdag zorgen over het aantal landen dat mogelijk een beroep wil doen op het Europees noodfonds.
De PVV is en blijft tegen financiële steun aan de Grieken en zal ook nooit instemmen met het verhogen van het noodfonds. „Ook Ierland en Portugal hangen al aan het infuus en andere landen willen straks mee-eten uit de ruif van het noodfonds dat daardoor steeds wordt uitgebreid.”
Volgens de PVV’er gaat het van kwaad tot erger: „Nederland staat voor bijna 60 miljard euro garant voor leningen aan probleemlanden.
Van Dijck wil weten of de eerder door Rutte gepresenteerde cijfers correct zijn. „Als ze kloppen, betekent dit dat de belastingbetaler twee derde van de Griekse schuld op zich neemt. En dat tegen een zeer schappelijke rente van 3,5 procent en een lekker lange looptijd. Griekenland wordt rijkelijk beloond voor zijn slechte gedrag.” Want: „Opeens konden de Grieken hun schulden niet meer terugbetalen. In plaats van ze uit de euro te knikkeren gingen we ze geld lenen.”
Dagen uit
PvdA, SP, GroenLinks en de Partij voor de Dieren (PvdD) hebben dinsdag de PVV gevraagd, waarom die als gedoogpartner niet de stekker uit het minderheidskabinet van VVD en CDA trekt. De oppositiepartijen vinden dat de PVV de daad bij het woord moet voegen, als de partij het echt zo oneens is met steun aan noodlijdende eurolanden, zoals Griekenland.
PvdA-Kamerlid Ronald Plasterk vroeg zich af hoe de PVV kan verantwoorden „dat de minister die iets doet dat je totaal afwijst, er zit dankzij jouw steun”. „Als je nou echt zo fel tegen steun bent, trek dan de stekker uit dit kabinet”, aldus de SP. „Wie gedoogt het nou eigenlijk dat dit kabinet dit allemaal doet”, stelt GroenLinks.
PVV’er Teun van Dijck ziet dat anders en vindt dat andere partijen in dit geval juist het kabinet in stand houden met hun steun voor de maatregelen. Van Dijck: „Wij zoeken hard naar een meerderheid om geen cent meer te geven aan Griekenland”.