Anders Behring Breivik, die heeft bekend dat hij de aanslagen pleegde, wilde juist de regeringspartij een flinke slag toebrengen, omdat hij deze verantwoordelijk houdt voor het creëren van een door hem verafschuwde multiculturele samenleving. Zo liet hij een bom ontploffen in de regeringswijk in Oslo, voordat hij het vuur opende op het jongerenkamp van de partij op het eilandje Utoya. Hij wilde onder meer de werving van de partij een halt toeroepen. In totaal kwamen 77 mensen om het leven.

„Je hoeft geen expert te zijn om het sympathie-effect te zien”, aldus politiek wetenschapper Frank Aarebrot in de krant over de massale steun voor de partij sinds de aanslagen. Dit zou gunstig kunnen uitvallen voor de Arbeiderspartij bij de lokale verkiezingen die op 12 september plaatsvinden. De parlementaire verkiezingen zijn in 2013.

De rechtspopulistische Vooruitgangspartij, waarvan Breivik (32) tot 2006 lid was, zag de aanhang met 3 procentpunt slinken naar 16,5 procent. Deze partij is sceptisch over immigratie en eindigde bij de laatste verkiezingen in 2009 met 22,9 procent als tweede achter de Arbeiderspartij. Die haalde destijds 35,4 procent en kon een regering vormen met enkele kleinere partijen.

De premier is alom geprezen voor zijn optreden sinds de aanslagen met zijn oproepen tot tolerantie, zijn kalmerende aanwezigheid en steun voor de slachtoffers en hun families. Woensdag bleek uit een peiling dat 94 procent van de Noren tevreden of zeer tevreden is over Stoltenbergs recente handelen.

Ondertussen wordt Breivik in eenzame opsluiting vastgehouden in een voormalig concentratiekamp van de nazi’s. Hij heeft geëist dat de regering en de hoogste militair aftreden en dat koning Harald V afstand doet van de troon. Pas dan wil hij meer informatie geven over de mysterieuze terreurcellen van een organisatie waarvan hij lid zou zijn.

Files

Ruim een week na de dubbele terreuraanslag in Noorwegen ontstaat een steeds duidelijker beeld van wat er precies gebeurde op vrijdag 22 juli. Zo meldden Noorse media zondag op basis van bronnen binnen politie en justitie dat de 32-jarige dader, Anders Behring Breivik, vermoedelijk nog veel meer slachtoffers had gemaakt als hij geen last zou hebben gehad van files. Hieronder volgt een beknopte reconstructie van de belangrijkste gebeurtenissen op de dag van de terreuraanslagen.

11.45 uur: Breivik rijdt in een huurauto, een Fiat Doblo, door een tolstation in Oslo. Hij parkeert het voertuig in de binnenstad en gaat vervolgens naar het huis van zijn moeder in een buitenwijk van de hoofdstad, waar hij ook woont.

12.51: Breivik rondt zijn ruim 1500 pagina’s tellende manifest af.

14.08: Het document wordt verstuurd naar 1003 e-mailadressen. Breivik verkleedt zich als politieman.

15:00: Hij rijdt met zijn gehuurde VW-transportbus naar het centrum van Oslo. Het voertuig bevat een explosieve lading van honderden kilo’s.

15.26: De autobom ontploft in de regeringswijk van Oslo. Breivik rijdt in zijn tweede huurauto naar de 40 kilometer verderop gelegen aanlegsteiger van de veerboot naar het eilandje Utoya, waar op dat moment een jeugdkamp van de regerende Arbeiderspartij plaatsheeft. Onderweg stuit hij op een lange file, veroorzaakt door een ongeval.

16.40: Hij parkeert zijn huurauto bij het station en pakt de ferry naar Utoya.

17.08: Breivik arriveert op Utoya, gewapend met een machinegeweer, een pistool en een grote hoeveelheid munitie.

17.27: De politie wordt gealarmeerd over de schietpartij.

18.09: Leden van de Delta elite-eenheid van de politie komen aan bij de veerhaven op het vasteland.

18.25: De politie arriveert op Utoya en gaat op zoek naar de schutter.

18.27: Breivik legt zijn wapens neer, doet zijn handen omhoog en geeft zich over aan de politie. Later blijkt dat hij in totaal 69 mensen om het leven heeft gebracht op Utoya en acht in Oslo. Breivik heeft ook bijna 100 gewonden op zijn geweten.