Spanje is hard getroffen door de wereldwijde economische crisis en van overtuigend herstel is in het Zuid-Europese land nog nauwelijks sprake. Ruim 20 procent van de beroepsbevolking zit zonder baan. Vooral onder jongeren is de werkloosheid schrikbarend hoog.

Ondanks ingrijpende hervormingen is de regering-Zapatero er niet in geslaagd het tij te keren. Investeerders maken zich bovendien zorgen over de hoge Spaanse schuldenlast. Uitgerekend vrijdag zette kredietbeoordelaar Moody’s vraagtekens bij de kredietwaardigheid van het land.

De bevolking strafte de socialisten, die aan de macht zijn sinds 2004, genadeloos af bij lokale verkiezingen in mei. Kort daarvoor had de impopulaire Zapatero al aangekondigd dat hij het partijleiderschap voor de parlementsverkiezingen zou overdragen aan zijn minister van Binnenlandse Zaken Alfredo Perez Rubalcaba.

Sindsdien hebben de socialisten hun forse achterstand in de peilingen op de centrumrechtse PP iets zien teruglopen. Daarbij werden zij geholpen door een aantal meevallende economische cijfers, die gezien worden als lichte tekenen van herstel, en door een corruptieschandaal waarin een aantal prominente PP-leden verwikkeld is geraakt.

Door vervroegde verkiezingen uit te schrijven hopen de socialisten te kunnen profiteren van deze lichte kentering. In maart volgend jaar zouden er hoe dan ook verkiezingen worden gehouden, maar Rubalcaba drong er bij zijn baas al langer op aan zo lang niet te wachten. Volgens Spaanse media hebben ook andere prominente socialisten de premier onder druk hebben gezet om eerder het veld te ruimen.

PP-leider Mariano Rajoy reageerde verheugd op de aankondiging van Zapatero. „Verkiezingen zijn wat de meerderheid van de Spanjaarden wil en ze zijn nodig om ons uit de ernstige situatie te krijgen waarin wij verkeren”, zei hij. Volgens zijn adviseurs zal Rajoy, indien hij de nieuwe premier wordt, harde maatregelen niet schuwen om de economie uit het moeras te trekken.