Deskundig en ’n tikkeltje omstreden
Jean-Claude Trichet geldt in Frankrijk als een van de grootheden op monetair gebied. In de hele financiële wereld geniet hij veel aanzien. De 60-jarige topman van de Franse centrale bank staat bekend om zijn deskundigheid en ook om zijn charme, een eigenschap die hij de afgelopen tijd harder dan ooit nodig had.
Trichet was jarenlang een man van onbesproken gedrag, en de Fransen hadden hem in 1998 graag als eerste president van de Europese Centrale Bank (ECB) gezien. Het liep echter anders. De Duitsers zagen de komst van een Fransman naar Frankfurt niet zitten en wilden een benoeming van de Nederlander Wim Duisenberg, die meer op de Duitse monetaire lijn zat. Die werd het uiteindelijk ook, maar hij moest wel beloven vóór het verstrijken van zijn achtjarige ambtstermijn op te stappen om plaats te maken voor de Fransman.
Een rechtszaak tegen Trichet gooide roet in het eten. Hij werd aangeklaagd wegens het debacle rond Crédit Lyonnais, de Franse staatsbank die bij kredietverlening begin jaren negentig grote risico’s nam en uiteindelijk ten onder ging aan haar expansiestrategie. De Franse staat moest met 30 miljard euro over de brug komen om de bank weer op de been te helpen.
Centraal in de rechtszaak stond de vraag of Trichet indertijd als thesaurier-generaal op het ministerie van Financiën akkoord was gegaan met de publicatie van jaarrekeningen die niet deugden. Zelf zei hij van niet, maar hij voegde er tijdens de behandeling aan toe dat hij als toezichthouder nog wel wat meer aan zijn hoofd had.
Het bankschandaal bezorgde de glanzende reputatie van Trichet een flinke deuk. Hij staat bekend als een goed bankier en zorgde er bijvoorbeeld na de valutacrises begin jaren negentig voor dat de Franse franc niet wegzakte ten opzichte van de Duitse mark. Op die manier stoomde hij Frankrijk klaar voor deelname aan de Economische en Monetaire Unie.
Voor die tijd was de naam van Trichet echter ook al gevestigd. Als voorzitter van de Club van Parijs, een samenwerkingsverband van westerse crediteurenlanden, deed hij zijn best om de enorme schulden van ontwikkelingslanden te saneren. In 1986 en 1987 was Trichet topambtenaar op het ministerie van Financiën. Op dat departement werd hij in 1987 thesaurier-generaal, een functie die hij in 1993 verruilde voor het presidentschap van de Banque de France, de Franse centrale bank.
Trichet volgde een opleiding tot ingenieur aan de Ecole de Mines in Nancy en doorliep ook de Ecole Nationale d’Administration, een eliteschool die veel Franse grootheden heeft voortgebracht. Hij werd op 20 december 1942 geboren in Lyon en zat in Parijs op de middelbare school.
In zijn gehele loopbaan liet Trichet zich in de eerste plaats leiden door zijn economische kennis. Of hij met een linkse of een rechtse politicus moest werken, interesseerde hem niet. Het is juist die deskundigheid die hem in Frankrijk haast onaantastbaar maakt. Alleen al om die reden zat Frankrijk enorm in zijn maag met de rechtszaak.
Nu Trichet van alle blaam is gezuiverd, kunnen de Fransen opgelucht ademhalen. Ze hoeven niet meer op zoek naar een goed alternatief, dat er in feite ook niet was, en kunnen pronken met hun oorspronkelijke ECB-kandidaat op wie ze al vijf jaar geleden hun kaarten hadden gezet. Waarnemers achten de kans vrij klein dat het openbaar ministerie in beroep gaat tegen de vrijspraak.
De Europese regeringsleiders en staatshoofden kwamen vandaag in Griekenland bijeen. De verwachting is dat Trichet daar zal worden voorgedragen als nieuwe president van de ECB. Wim Duisenberg kan dan binnenkort eindelijk genieten van zijn pensioen.