Dat zijn de meest opvallende conclusies uit een vernietigend rapport dat de Rekenkamer gisteren uitbracht over C2000, het nieuwe landelijke communicatiesysteem voor politie, brandweer, ambulancediensten en marechaussee. Het onderzoek werd uitgevoerd op verzoek van de Tweede Kamer. Met name bij het CDA bestond grote onvrede over de gang van zaken rond C2000.

De Rekenkamer vindt het onbegrijpelijk dat tot de aanschaf van het peperdure systeem is besloten zonder dat het uitgebreid in de praktijk is getest. Daardoor bestaat het risico dat tekortkomingen pas aan het licht gekomen als C2000 operationeel is.

De Amsterdamse ambulancedienst heeft het systeem de afgelopen weken uitgeprobeerd. Dat leverde tal van klachten op, zoals het storen van de ziekenhuisapparatuur. Nagegaan wordt of het om kinderziekten gaat of dat het systeem ingrijpende gebreken vertoont.

De Tweede Kamer reageert bezorgd. Ook is er boosheid over de conclusie van de Rekenkamer dat het verantwoordelijke ministerie (Binnenlandse Zaken) de Kamer jarenlang onvolledig en slecht heeft geïnformeerd.

Diverse fracties eisen dat minister Remkes van Binnenlandse Zaken snel verbeteringen doorvoert. Een deel van de Kamer wil snel een debat. Remkes geeft toe dat er fouten zijn gemaakt en belooft beterschap. Remkes’ eigen partij, de VVD, vindt echter dat ook de Kamer zelf onvoldoende heeft opgelet bij de negen voortgangsrapportages in de afgelopen zeven jaar.

Aan de noodzaak van een nieuw communicatienetwerk wordt niet getornd. Het huidige systeem is sterk verouderd. Bij grootschalige calamiteiten raakt het snel overbelast. Dat was onder meer bij de rampen in Enschede en Volendam het geval. C2000 moet het mogelijk maken dat politie, brandweer, ambulances en marechaussee in alle regio’s onderling met elkaar kunnen communiceren.

De Rekenkamer heeft niet kunnen achterhalen hoe duur C2000 uiteindelijk zal worden. Binnenlandse Zaken heeft bewust de financiële zaken te rooskleurig voorgesteld, meldden de onderzoekers. Al vanaf het begin ging het mis met de raming van de kosten en het tempo van de technische ontwikkeling, constateert de Rekenkamer.

Het systeem had in 2000 moeten worden ingevoerd, maar dat bleek bij lange na niet haalbaar. De vertragingen werden echter niet aan de Kamer gemeld, terwijl die op het departement wel bekend waren. Het systeem wordt volgens de jongste prognoses in 2004 landelijk ingevoerd, maar de Rekenkamer houdt een slag om de arm.

De Rekenkamer kreeg niet eens inzicht in de oorspronkelijke raming van de kosten, omdat ook toen al belangrijke informatie ontbrak. De eerste raming zat tussen de 415 en 566 miljoen euro. Nu schat Binnenlandse Zaken de kosten op 750 miljoen euro. De stijging komt onder meer doordat de software niet voldeed aan de eisen en moest worden aangepast. Ook de verwachte jaarlijkse gebruikskosten voor het systeem zijn inmiddels verdubbeld.

De Rekenkamer vermoedt dat de kosten nog zeker 80 miljoen euro hoger worden. Ook dat bedrag kan nog stijgen. De Rekenkamer schrijft „dat het ministerie de raming in het eindrapport van 2001 kunstmatig binnen de financiële perken heeft gehouden.”