Zawahiri werd 19 juni 1951 geboren in een welgestelde en religieus ingestelde familie in een voorstad van Caïro. Op zijn vijftiende liet hij zich al in met fundamentalistische groepjes die de toenmalige seculiere regering omver wilden werpen. Die zouden uiteindelijk in 1981 president Anwar al-Sadat vermoorden. Zawahiri was daar naar verluidt niet direct bij betrokken. Toch kreeg hij celstraf en werd gemarteld. Daarna sloot hij zich in 1984 aan bij Osama bin Laden in de strijd tegen de Russen in Afghanistan. De strijders richtten in de nasleep van deze in februari 1989 gewonnen oorlog een basis op, al-Qaeda, voor de strijd tegen ongelovigen elders in de wereld.

De Egyptische arts beraamde met Bin Laden aanslagen, waaronder die op de Egyptische ambassade in Islamabad en de Amerikaanse vertegenwoordigingen in Kenya en Tanzania. Hij wordt ook gezien als het brein achter de aanslagen met gekaapte vliegtuigen in 2001 in de VS. Zawahiri is een van de meest radicale en praktisch ingestelde doordouwers in zijn chaotische kringen. Hij heeft in de jaren negentig het doelwit van de jihadisten na de val van de communisten in Afghanistan opnieuw gedefinieerd. Terwijl zijn weldoener Bin Laden in Sudan belangstelling kreeg voor onder meer landbouw en veeteelt, slaagde Zawahiri erin het jihadistische vuur voor uitdoven te behoeden en te richten op de verre vijanden van de islam, vooral de VS.

Zijn taalgebruik doet schoolmeesterachtig aan. Hij spreekt veel in de stijl van de oude Egyptische bourgeoisie, kennelijk neerkijkend op het domme volk. Zawahiri meent ook dat het volk wakker moet worden geschud en geleid door krachtige en wijze voormannen.

Het geloof in een elite heeft Zawahiri ook toegepast in het terrorisme. Hij heeft met zijn gedachtegoed eigenlijk nergens enige aanhang verworven. Maar toch slaagde hij erin een elite te creëren, een kleine club toegewijden die bereid was alles te geven voor de jihad.

Het was zo’n elite-eenheid die voor Zawahiri’s bekroning op zijn werk zorgde, de aanslagen in de VS van september 2001. Daarna heeft hij nog veel beraamd en besproken, maar de regie leek hij niet meer te hebben. Al-Qaeda is inmiddels ‘geprivatiseerd’ met terroristen in bijvoorbeeld Jemen en Noord-Afrika die voor zichzelf zijn begonnen.