Dat is een top voor een eerste dag, volgens een woordvoerder van megaboekhandel Barnes & Noble.

In een van de Barnes-vestigingen in New York signeerde de voormalige first lady maandag honderden exemplaren van haar boek, waaruit tegelijkertijd gedeelten verschenen in het weekblad Time. Hillary vaart daar wel bij, en trouwens ook uitgever Simon & Schuster, die de Democratische senator van New York 8 miljoen dollar betaalde voor de rechten van het boek. De eerste oplage van ”Living History” omvat niet minder dan 1 miljoen exemplaren.

Dat is misschien nog bescheiden vergeleken bij Harry Potter. Diens nieuwe avonturen overstromen later deze maand de markt in 8,5 miljoen exemplaren. Maar 1 miljoen is niet slecht voor een politiek boek, waarvan veel recensies zich overigens afvragen of het om een politiek werk gaat, om memoires of om fictie. „Fictie omdat het niets nieuws toevoegt aan wat allang bekend was en omdat er veel wordt weggelaten dat voor geïnteresseerden waarschijnlijk interessant was geweest”, aldus Guy Molinari, een New Yorkse partijgenoot van de senator, die zegt „teleurgesteld” te zijn in ”Living History”.

Deze kritiek wordt door velen gedeeld. Dat Hillary Clinton haar man „de nek wel kon omdraaien” toen hij haar z’n affaire met Monica Lewinsky opbiechtte, is nauwelijks opzienbarend nieuws. Het is eerder verwonderlijk dat zij hem wél geloofde toen hij eerder de geruchten over een mogelijke affaire tegensprak en verklaarde dat er niets aan de hand was. Wel wat naïef voor iemand die toch geweten moet hebben dat haar man een notoire rokkenjager was.

Ook naïef om het onderzoek naar het Whitewater-schandaal plus de andere affaires uit Arkansas waarbij Hillary ook zelf betrokken was, af te doen als een „extreem rechtse samenzwering.” Er wáren schandalen, er wáren verdwenen documenten, er wáren meer affaires dan alleen Lewinsky. Niet voor niets besloot het Congres voor de tweede maal in de Amerikaanse geschiedenis tot een ”impeachment”-proces, dat het voortijdig einde van Bill Clintons tweede ambtstermijn had kunnen betekenen. Dat kun je niet simpelweg afdoen als een politieke samenzwering.

Nauwelijks een woord daarover. In plaats daarvan een lange schets over de ontwikkeling van de politiek geïnteresseerde studente Hillary Rodham tot de first lady die zelf de politieke arena instapte. Een uitgebreide beschrijving bijvoorbeeld van haar pogingen om samen met de president Amerika’s gezondheidssysteem te hervormen, maar ook hier geen werkelijk nieuwe feiten.

Velen zullen Hillary prijzen omdat zij haar ontrouwe man trouw bleef. Maar weinigen zullen haar geloven als zij beweert dat dat onder meer het geval was omdat zij hem beschouwde als een „goede president.” Een Democratische president die de economie ten goede keerde, terwijl zijn Republikeinse opvolger George Bush dat kapitaal nu weer verkwanselt. „Vreselijk”, verzuchtte Hillary in een televisie-interview met Barbara Walters van ABC. Maar zij vergeet erbij te vertellen dat de economie in het laatste jaar van Clinton al stagneerde.

”Living History” is minder de geschiedenis van Hillary’s Witte-Huisperiode dan een politieke verklaring over het volwassen worden van senator Hillary Rodham Clinton, die laat raden naar haar toekomstige ambities. Tegenover Barbara Walters verdedigt zij zich met de mededeling dat alle echtgenotes van Amerikaanse presidenten memoires geschreven hebben. Dat kan zijn, maar dat was dan jaren na dato, als alle politieke stof was opgetrokken. Hillary komt met haar boek op het moment dat zij veelvuldig wordt genoemd als Democratisch kandidate voor het Witte Huis.

Categorisch ontkent ze dat zij volgend jaar meedoet aan de verkiezingsrace. Clinton benadrukt dat zij pas twee jaar in de Senaat zit en dat zij haar eerste termijn -van zes jaar (2000 tot en met 2006)- wil uitdienen. „Het zou niet verstandig zijn als Hillary volgend jaar al zou meedoen. De Republikeinen zouden zich achter hun populaire president scharen om het land zogezegd te beschermen tegen het linkse gevaar dat senator Clinton volgens hen vertegenwoordigt. Daarom is het beter dat zij wacht tot 2008, als Bush na twee ambtstermijnen niet meer herkozen kan worden. De Republikeinen moeten dan met een nieuwe kandidaat komen en dan liggen de kansen voor Hillary veel beter”, meent Hank Sheinkopf, politiek analist uit New York, die regelmatig voor de Democraten werkt.

De Democraten die zich gemeld hebben als mogelijke kanshebbers om Bush volgend jaar uit het zadel te lichten, zijn intussen niet blij met alle publiciteit rond Hillary’s boek. Zij krijgt daarmee meer aandacht dan al deze Democratische kandidaten bij elkaar. Dat leidt pers en media af van de inspanningen van deze collega’s die proberen hún prioriteiten naar voren te brengen in een poging zich te positioneren als presidentiële kanshebbers. Een taak die al moeilijk genoeg is met een gewiekste president als George Bush als concurrent.

„Het boek van senator Clinton komt voor hen misschien op een ongelukkig moment. Zij worden teruggeschoven naar het tweede plan. Dat is niet bevorderlijk voor hun kansen volgend jaar. Volgens sommige cynici is dat precies waar het Hillary om te doen is. Daarmee verovert zij binnen het Democratisch kamp meer terrein voor zichzelf. Volgend jaar komt haar man waarschijnlijk ook met zíjn memoires. Dat valt niet goed binnen de partij, maar de Clintons hebben altijd hun eigen agenda gehad. Dat is niet verwonderlijk bij zulke ego’s, en dat hebben wij eerder gezien. Daarom beschouw ik Hillary’s boek ook eerder als een markering in haar politieke carrière -zeg maar als draaiboek voor de komende jaren met onder meer een aantal progressieve programma’s- dan als echte memoires, want in dat laatste opzicht levert ”Living History” weinig boeiends op”, meent Sheinkopf.