Democraten hebben Obama, Republikeinen vooral kleine kanshebbers
WASHINGTON – De Amerikaanse presidentsverkiezingen laten nog bijna anderhalf jaar op zich wachten, maar de spanning neemt al toe. Voordat op 6 november 2012 gestemd kan worden, komt met name bij de Republikeinen nog een lange, interessante strijd om wie de partij uiteindelijk mag vertegenwoordigen. Een race zonder gedoodverfde winnaar.
Dat de zittende Democratische president Barack Obama zijn partij in 2012 zal vertegenwoordigen lijkt met het wegvallen van de kandidatuur van Hillary Clinton een gegeven feit. De enige tegenstrever die zich tot nu officieel heeft aangemeld is Randall Terry, een antiabortusactivist. Hij maakt zelf geen kans, maar lijkt vooral prolifepartijgenoot Obama voor de voeten te willen lopen.
Republikeinse kandidaten
Aan Republikeinse zijde is de strijd nog verre van gestreden. Enkele bekende gezichten hebben zich reeds gekandideerd, of maken aanstalten. Anderen zijn vrijwel geheel onbekend.
Ron Paul wordt gezien als de geestelijk vader van de Tea Party; een verzameling maatschappelijke bewegingen die voor het radicaal terugdringen van belasting en de overheid zijn. Het is een kleurrijk figuur. In het verleden heeft hij zeer conservatieve posities ingenomen over homorechten, abortus en wapenbezit, maar geniet desondanks ook bij links-liberalen wat populariteit. Er gaat zelfs het gerucht dat hij Ralph Nader, ooit kandidaat van de linkse Green Party, als vicepresidentskandidaat zou willen.
Newt Gingrich is met ruim dertig jaar ervaring een ware veteraan in de landelijke politiek. Bekendheid genoot hij toen hij zich als de spreker van het Huis van Afgevaardigden scherp profileerde tegenover de toenmalige president Bill Clinton.
Gingrich heeft de naam een alleskunner en allesweter te zijn, maar door recente warrige media-uitingen vragen commentatoren zich af of de jaren beginnen te tellen bij de 67-jarige Republikein. Zijn populariteit nam sinds april af met twee derde. Afgelopen donderdag kreeg hij nog een extra dreun te verwerken toen een groot deel van zijn campagneteam opstapte.
Mitt Romney, de voormalige gouverneur van Massachusetts, nam het in 2008 al op tegen partijgenoot McCain. In de peilingen is hij met 17 procent de populairste Republikeinse kandidaat. In een land waar religie zwaar meeweegt in het stemhokje, is het opvallend dat de mormoon Romney een serieuze kans maakt, want mormonen beslaan amper 2 procent van de bevolking.
Tim Pawlenty, de oud-gouverneur van Minnesota, zag zijn achterban onder Republikeinen afgelopen maand verdubbelen tot 6 procent. Binnen zijn partij worden zijn kansen echter fors hoger ingeschat dan dit percentage doet vermoeden.
Onbekende kandidaten
Excentriekeling Jimmy McMillan kwam in 2010 kortstondig bij ons het nieuws, zij het vanwege de bizarre naam van zijn New Yorkse partij waarin hij met schuttingtaal zijn onvrede over de hoge huurprijzen uitte. Zijn kansen laten zich raden, maar toch liep hij voor de gelegenheid over van de Democraten naar de Republikeinen om het niet tegen Obama te hoeven opnemen.
Fred Karger wordt evenmin een serieuze kans toegedicht. Als hij er toch in slaagt de concurrentie te verslaan, gaat hij de geschiedenisboeken in als de eerste openlijk homoseksuele Amerikaanse presidentskandidaat. Of dit zijn kansen vergroot, valt natuurlijk te bezien.
Gary E. Johnson kreeg in 1999 Nederlandse media-aandacht toen hij pleitte voor een veel liberaler drugsbeleid. Als gouverneur van New Mexico is hij vooral bekend vanwege het veelvuldig inzetten van zijn vetorecht: hij hield meer wetten tegen dan al zijn collega-gouverneurs tezamen.
Republikeinse geruchten
Bij enkele potentiële kandidaten gaat het nog om geruchten.
Sarah Palin, de voormalige gouverneur van Alaska, en in 2008 de veelbesproken vicepresidentskandidaat naast John McCain, wordt zelfs binnen haar eigen partij door velen nauwelijks serieus genomen. Een meerderheid binnen haar partij is zelfs tegen haar kandidaatschap. Binnen de Tea Party wordt ze desondanks als de symbolische leider gezien.
Ze wist geregeld meer dan de helft van de totale media-aandacht die de Republikeinen kregen op te eisen. Nadat Gingrich en anderen ten tonele kwamen, zakte dit 10 procent. Niks is nog officieel bevestigd, maar als ze zich kandideert herovert ze haar abonnement op de media ongetwijfeld. Met 15 procent van de Republikeinen achter zich, staat ze tweede in de peilingen.
Michele Bachmann, in het Huis van Afgevaardigden namens Minnesota, wordt vaak vergeleken met Sarah Palin. Beiden zijn charismatische vrouwen uit de Tea Party, en beiden doen het goed bij aanhangers van traditionele waarden, en bij evangelicale christenen.
Dit betekent echter ook dat er spanningen tussen de twee kampen kunnen ontstaan omdat ze in dezelde vijver vissen. Onlangs zocht Bachmann ook al de confrontatie met staatgenoot Tim Pawlenty. Ze deelde hem vilein mee dat er slechts ruimte is voor één kandidaat uit Minnesota.