Het is dinsdag 44 jaar geleden dat het Israëlische leger Oost-Jeruzalem innam. Israël bracht daarop een vergroot en herenigd Jeruzalem onder zijn bestuur.

Al-Qudsdag is een Palestijnse gedenkdag die volgt na de Nakbadag van 15 mei en de Naksadag van zondag. Mogelijk zullen er deze zomer meer van dergelijke dagen volgen. Jonge Palestijnen in Arabische landen –nakomelingen van Palestijnen die uit Israël wegvluchtten of werden verdreven– kunnen de viering van de dag aangrijpen door pogingen te ondernemen om de grenzen van Israël over te steken. Niet omdat ze graag Israëlisch staatsburger willen worden, maar omdat ze vinden dat ze het recht moeten hebben om naar Palestina terug te keren.

Hoe ernstig de situatie kan zijn, bleek zondag. Bij pogingen om bij Kuneitra en Majdal Shams op de Golanhoogvlakte de Israëlische grens over te steken kwamen volgens Syrië meer dan twintig Palestijnen om het leven.

Syrië zegt dat ze door Israëlische soldaten zijn doodgeschoten, maar volgens Israëlische bronnen viel ten minste een deel van de doden door landmijnen die ontploften bij branden die de demonstranten hadden veroorzaakt. Ook bij Kalandia in het noorden van Jeruzalem en elders raakten tientallen Palestijnen gewond bij botsingen met de Israëlische troepen.

Het is moeilijk in te schatten in hoeverre het regime van de Syrische president Bashar al-Assad de Palestijnen zondag aanmoedigde om de grens over te stappen. Zeker is echter wel dat Syrische troepen toen niets deden om hen tegen te houden. De Syriërs hielden de Palestijnen maandag wel tegen, aldus mediaberichten.

Het veiligheidswezen houdt er rekening mee dat de problemen in september hun hoogtepunt bereiken. Dan namelijk zullen de Palestijnen proberen VN-erkenning te krijgen voor een eigen staat, tenzij de vredesbesprekingen een doorstart hebben gekregen.

Voorlopig wacht het Israëlische leger een grote uitdaging. Gebleken is dat vele demonstranten niet bang zijn hun leven te verliezen. Israëlische commentatoren hebben gezegd dat de slachtoffers de reputatie van hun land verder zullen uithollen.

Maar ze wijzen er ook op dat Israël weinig anders kan: Israël moet –om te kunnen overleven in een zee van vijandigheid– de grenzen bewaken. Het enige wat de troepen kunnen doen, is de rebellen te bestrijden met methoden die geen mensenlevens eisen.