Israëliërs geloven vooral dat er weinig verandert. Netanyahu heeft tijdens zijn toespraak dinsdag weinig nieuwe dingen gezegd, maar oude posities knap verwoord. Serieuze druk uit de Verenigde Staten is er niet te verwachten, met een Congres dat pro-Israël is en met de verkiezingscampagne voor het presidentschap voor de deur. Want wie president wil worden, dient achter Israël te staan.

Palestijnen geloven dat Netanyahu met zijn speech de kans op heropening van het vredesproces heeft verspeeld. De Palestijnse president Abbas wil alleen met Israël praten als dat land de bouw in de nederzettingen stopzet. De kans dat dat gebeurt is zeer klein. Netanyahu kondigde geen bouwstop aan.

Palestijnen gaan door met hun poging zo in september erkenning van de staat Palestina te krijgen van de meeste landen in de VN. De kans dat de internationale positie van Israël daardoor verslechtert, is groot. Israël zal in de ogen van veel landen dan bezetter zijn van een ander land.

Adam Keller, een zegsman van de linkse Gush Shalombeweging, stelt dat Israël zich nu op ramkoers met de Palestijnen en de rest van de wereld bevindt. Wat Netanyahu onder een staat verstaat is weinig meer dan „een geïsoleerde enclave die van de buitenwereld is afgesloten, met alle in- en uitgangen onder Israëls controle.” Voor de Palestijnen is dat onacceptabel.

Een van de mogelijkheden is dat Palestijnen op lange termijn gelijke burgerrechten gaan vragen onder Israëlisch bestuur. Netanyahu, die er de nadruk op legde dat de Palestijnen Israël moeten erkennen als Joodse staat, zal dan juist een einde blijken te hebben gemaakt aan een Joodse staat.

Onder Israëliërs aan de rechterkant van het politieke spectrum lijkt juist gerustheid te bestaan. Naftali Bennett, algemeen directeur van de Raad van Joodse Nederzettingen in Judea en Samaria (Yesha), zei gisteren tegenover journalisten dat er nu geen kans meer bestaat dat er in de nabije toekomst een vredesakkoord met de Palestijnen wordt gesloten.

Bennett is niet bang dat de Netanyahu’s Likudpartij in de toekomst een vredesregeling gaat steunen die een verdere terugtrekking van Israël uit de Westoever inhoudt. Yesha streeft naar invloed in Likud door te zorgen dat de bewoners in de nederzettingen zich laten registreren als Likudleden. In dat geval mogen ze meedoen aan de voorverkiezingen. Ze kunnen zo zorgen dat er kandidaten op de partijlijst terechtkomen die de Groot-Israëlgedachte steunen.

Hij verwacht weinig van de Palestijnse poging erkenning van de VN te krijgen. De Amerikaanse president Barack Obama is erop tegen. Hetzelfde geldt voor Italië, Duitsland en Canada. Hij wijst erop dat Palestijnen eerder een staat hebben uitgeroepen. „Ze kunnen het nu weer doen, maar wat zal er de volgende dag gebeuren? Niets.”

Hij geeft toe dat het moeilijk te zeggen is wat er op lange termijn gaat gebeuren, al weet volgens hem „iedereen” dat er geen Palestijnse staat komt. Dat wil zeggen: niet op de Westoever. Over vijf tot tien jaar zullen volgens hem de Jordaniërs het Hasjemitische koningshuis omverwerpen, zodat Jordanië Palestina wordt.