Het komt niet vaak voor, een president die in staking gaat. Toch weigerde Ahmadinejad ruim een week zijn functie te vervullen. Pas na een brief van 300 parlementsleden, en nadat er stemmen opgingen om hem af te zetten, ging hij weer aan de slag.

Aan de basis van deze opmerkelijke werkweigering ligt een conflict met Khamenei, die hem vorige maand openlijk terugfloot toen hij de Iraanse minister van Informatie, Heidar Moslehi, ontsloeg. Een grote vernedering voor de president.

Ahmadinejad wilde Moslehi de laan uitsturen omdat hij Esfandiar Rahim-Mashaei had laten afluisteren, de vertrouweling en belangrijkste adviseur van de president. Moslehi zou ook achter het ontslag en de latere arrestatie zitten van een medewerker van Mashaei.

Moslehi’s acties zijn waarschijnlijk ingegeven door Khamenei, die in Mashaei een groot gevaar ziet. Hij hangt namelijk een vorm van het islamitisch geloof aan waar een persoonlijke band met Allah belangrijk is. Dit bedreigt het alleenrecht op interpretatie van Koran en islam dat de ayatollah’s zich toe-eigenen. Mashaei haalde zich ook de woede van Irans conservatieve geestelijken op de hals door in een toespraak te zeggen dat „zelfs Israëliërs” vrienden van Iran konden zijn.

De presidentiële vertrouweling vormt hiermee een splijtzwam tussen president en ayatollah. Dit bleek ook toen klokkenluiderssite WikiLeaks bekendmaakte dat Ahmadinejad Mashaei ziet als zijn opvolger als hij in 2013 het ambt moet neerleggen.

Door het ontslag van Moslehi terug te draaien, laat Khamenei zien wie de baas is in Iran, en is de president een gevoelige slag toegebracht. Toch is dit ook voor Khamenei niet geheel zonder gevaar. Hij mag officieel dan het laatste woord hebben over alles wat er in het land gebeurt, toch wordt hij geacht zich alleen bezig te houden met de grotere lijnen. Ahmadinejad dwingt hem nu zich te verlagen tot minder belangrijke aangelegenheden – openlijke machtspolitiek die slecht is voor zijn positie.

Ook moet het Khamenei zorgen baren dat het drie weken duurde voordat Ahmadinejad Moslehi weer in zijn functie herstelde. Ahmadinejad mag de ayatollah dan gehoorzaamd hebben, zijn opzichtige getreuzel laat zien dat zijn beslissingen rekbaar zijn, zo niet betwistbaar. Hiermee heeft Ahmadinejad een kleine doorgang geforceerd naar de machtspositie van Khamenei.

De ayatollah moet zich ook niet verkijken op de slagkracht van Ahmadinejads achterban. Zijn populariteit onder de bevolking mag dan tanende zijn, onder Iraanse parlementariërs staat de president onverminderd sterk. Ook bewoners van landelijke gebieden, leden van de Antirevolutionaire Garde en een aantal hooggeplaatste geestelijken staan achter Ahmadinejad. Over de gehele breedte ontbreekt het animo om hem af te zetten.

De openbare wederzijdse loftuitingen van vorige week zondag geven allicht blijk van ideologisch verwantschap en gedeelde belangen. Ondanks hun onenigheid over Mashaei zijn beiden namelijk conservatieven die het meestal met elkaar eens zijn. Niet voor niets kreeg Ahmadinejad tijdens de Iraanse presidentsverkiezingen van 2009 Khamenei’s volledige steun.

Toch moet de opzichtige complimenteerdrift vooral uitgelegd worden als een poging de machtspolitieke patstelling te verbloemen. Beide machthebbers kunnen hun tegenstrever beschadigen, maar wanneer dit wordt doorgezet is de kans dat ze zelf averij oplopen te groot. Mooi weer spelen is nu nog te zeer in beider belang.