Boer Herbert Aalderink (37) uit Eefde, vlak bij Zutphen, houdt de buienrader in de gaten. Gisteravond laat, toen hij het hoorde rommelen, kroop hij nog even achter de computer. „Ik dacht: Valt er nou toch wat regen?” vertelt Aalderink deze woensdagochtend achter de zonovergoten boerderijwoning.

Hij is net van de tractor gestapt en heeft de overall uitgedaan, het is tijd voor een bakje. Zijn ouders schuiven aan. Moeder serveert koffie en koek.

Aalderink, die 120 koeien heeft, is druk met het beregenen van het land, zodat de kwaliteit van het gras niet al te hard achteruitgaat. Hij heeft twee slangen met elk vijftien sproeiers. ’s Nachts beregenen is het beste, zegt de veehouder. „Dan is er minder wind, zodat het water op de goede plek valt.”

De aanhoudende droogte bezorgt Aalderink per dag zo’n twee uur extra werk. „Het sloopt. Je moet slangen verplaatsen en bijvoorbeeld een kapotte sproeier repareren.”

Doordat de beregening aandacht vraagt, blijft ander werk liggen. „Als het gaat regenen, begin ik aan de berg administratie.” Door de aanhoudende droogte haalde de boer bij de zogeheten eerste snee (de eerste grasoogst) beduidend minder gras binnen dan normaal. „Regen blijft toch het beste. Met een sproeier kun je regen niet helemaal vervangen.”

Doordat de boer uit Eefde minder gras van het land haalt, moet hij voer voor het vee bijkopen. Dat kan hem zo enkele duizenden euro’s extra kosten.

Toch zal Aalderink niet klagen. De droogte kan er zelfs toe leiden dat hij uiteindelijk wat meer verdient. „De melkprijs is gunstig. Dat komt mede doordat de koeien door de mindere kwaliteit van het gras minder melk geven, waardoor er een lager melkaanbod is. Al heeft de hogere melkprijs ook te maken met bijvoorbeeld de al langere tijd hogere graanprijs.”

Door de droogte is het ook „prettig” werken, zegt Aalderink, terwijl hij de hond aanhaalt. „Je kunt goed plannen, zonder er rekening mee te moeten houden dat je werk wordt doorkruist door een regenbui.”

De aanhoudende droogte legt de binnenvaart geen windeieren. Doordat schepen vanwege de lage stand van de rivier minder vracht kunnen meenemen, zijn er veel meer vaartuigen nodig. Schippers krijgen per vervoerd ton ongeveer het dubbele van in eerdere crisistijden.

„Door de krapte op de markt stijgt de prijs per ton”, zegt Jan van Berchum (51), schipper van de 80 meter lange Joma, bij een kopje koffie in de roef. Zijn schip ligt afgemeerd bij het sluiscomplex Eefde. Hij is met een lading sojarestant, veevoer, op weg naar Delden. „Collega’s die bijvoorbeeld via de Rijn naar Duitsland varen, kunnen nu soms maar de helft van de vracht meenemen. De Rijn is hier en daar maar 1,80 meter diep.”

Als de droogte voorbij is, tekent hij aan, kan de prijs per vervoerd ton zomaar weer „als een pudding in elkaar zakken.”

De vaargeul op de Boven-IJssel tussen Arnhem en Zutphen is smaller dan normaal. Rijkswaterstaat heeft daarom op vijf bochten in de IJssel een verbod ingesteld voor het ontmoeten (elkaar tegenkomen) en voorbijlopen (inhalen) van schepen. „Je moet bij laag water extra alert zijn”, zegt Van Berchums vrouw.

Menig schip mijdt deze droge periode de Boven-IJssel, waar het peil amper 2 meter haalt. Zelf voer Van Berchum onlangs het traject Rotterdam-Lochem vanwege het lage water via het IJsselmeer. „Normaal vaar ik via Arnhem.”

De natuur kan imponeren. „Het water staat nu extreem laag”, zegt Van Berchum. Enkele maanden geleden was de situatie totaal anders. Toen traden rivieren buiten hun oevers. „Dan praat je over een verschil van bijvoorbeeld 5 meter. Ik weet nog dat we afgelopen winter bij bijzonder sterke stroom, afvarend, full speed, met 18 kilometer per uur de spoorbrug bij Zutphen passeerden.”