Britten sterk verdeeld over nieuw kiesstelsel
LONDEN (ANP) – Nog maar net bekomen van de bruiloft van prins William en Kate, moeten de Britten zich nu verdiepen in pure politiek. Donderdag moeten ze naar de stembus voor een referendum over een nieuw kiesstelsel.
Het plan is dat de Britten op een andere manier gaan stemmen voor de Britse Tweede Kamer, de House of Commons. De Britten hanteren nog een systeem dat nergens in Europa wordt toegepast.
Nu wint een politicus als hij in zijn kiesdistrict de meeste stemmen behaalt, zelfs als dat niet de meerderheid is. In het alternatieve systeem kan dat niet meer. Kiezers kunnen dan hun voorkeur uitspreken voor meerdere kandidaten, door sommigen een tweede of derde plaats te geven op hun stembiljet. Als een kandidaat geen meerderheid heeft, kunnen deze tweede en derde plaatsen de doorslag geven.
Maar de Britse regering is zelf hopeloos verdeeld over het plan. De Liberaal-Democraten van Nick Clegg zijn erg voor, de Conservatieven van premier David Cameron erg tegen. Zelfs de grootste oppositiepartij, de Labourpartij, is onderling zwaar verdeeld.
De campagnes zijn de laatste weken uitgemond in een waar moddergevecht. Medewerkers van de premier (die tegenstander is) beweerden dat het alternatieve kiesstelsel 130 miljoen pond duurder is. Er zouden immers stemcomputers moeten komen. Onzin, zegt de leider van het jakamp Nick Clegg: er zijn helemaal geen computers nodig.
Minister Chris Huhne van de Liberaal-Democraten dreigde zelfs met een rechtszaak omdat de nee-campagne zoveel „leugens, desinformatie en bedrog” zou verspreiden. Maar de kiescommissie zei niet bevoegd te zijn om te oordelen over oneerlijke campagnes.
De uitslag van het referendum is nog lastig te voorspellen, blijkt uit opiniepeilingen. Lange tijd steeg de steun voor het nieuwe stelsel, maar krant The Guardian peilde dat tegenstanders de meerderheid hebben verworven.
Om de kiezers naar de stembus te lokken, valt de volksraadpleging donderdag wel samen met de verkiezingen voor de parlementen in Schotland en Wales en veel Engelse gemeenteraden.
Het is pas het tweede referendum in Groot-Brittannië ooit. Het eerste en enige referendum tot dusver vond plaats in 1975, toen de Britten de toetreding tot de Europese Unie goedkeurden. De Liberaal-Democraat Clegg had het referendum afgedwongen bij de coalitiebesprekingen een jaar geleden.
Onzeker is nog wat er met de uitslag van het referendum gebeurt. „Als er slechts een kleine meerderheid is, maar een opkomst van slechts 20 procent, vinden we de uitslag moeilijk te accepteren”, zei een Conservatief parlementslid.