De Zweedse diplomaat Hans Blix presenteerde donderdag zijn laatste rapport aan de VN-Veiligheidsraad in New York. Aan het eind van de maand loopt zijn contract met de Verenigde Naties als chef-wapeninspecteur af. Blix meent dat de situatie momenteel „veel gunstiger” is om eventuele verboden wapensystemen in Irak te vinden. Hij benadrukte dat het regime van Saddam Hussein veel vragen over deze systemen onbeantwoord had gelaten.

Dat betekent volgens Blix echter niet dat men daaruit zondermeer kan concluderen dat het regime over dergelijke systemen beschikte. Sinds 1994 hebben VN-wapeninspecteurs geen aanwijzingen ontdekt dat Bagdad over verboden chemische, biologische of nucleaire wapens beschikt. Het bezit van (door de VN) verboden wapensystemen was formeel voor Washington en Londen de belangrijkste reden om Irak binnen te vallen. Pleidooien van Parijs, Berlijn, Moskou en Peking om eerst het werk van de VN-wapeninspecteurs af te wachten werden door Washington terzijde geschoven.

Amerika’s vice-president Dick Cheney en minister van Defensie Donald Rumsfeld lieten zich aan de vooravond van de invasie laatdunkend uit over het werk van de VN-wapeninspecteurs. Elf weken na het begin van de Amerikaans-Britse bezetting van Irak hebben de geallieerde troepen echter niets kunnen vinden dat duidt op verboden wapensystemen. Blix verklaarde dat zijn team slechts in drie gevallen „iets” had gevonden op grond van de informatie die Washington en Londen verstrekten. In geen van die gevallen ging het echter om verboden wapens.

President Bush zei eerder deze week tegenover de Poolse televisie dat men verboden wapensystemen had gevonden. Hij noemde daarbij achter alleen twee vrachtwagens die door de Amerikanen worden gekwalificeerd als mobiele laboratoria. VN-deskundigen betwijfelen echter of het hierbij werkelijk om mobiele laboratoria gaat. Minister Rumsfeld reageerde donderdag enigszins geïrriteerd op de kritiek van Hans Blix. Hij prees de kwaliteit van het Amerikaanse informatiemateriaal betreffende Iraks wapensystemen. Twee analisten van de inlichtingendienst CIA verklaarden intussen tegenover The Washington Post dat de regering hun dienst voor de invasie van Irak onder druk had gezet „om de resultaten te produceren die men politiek nodig had.”

De Amerikaanse Senaat besloot eerder deze week om een onderzoek in te stellen naar de kwaliteit van de informatie die ten grondslag lag aan het besluit om Irak binnen te vallen. Volgens de Democraten moet daarbij ook aan de orde komen of de regering deze informatie willens en wetens heeft gemanipuleerd om de invasie van Irak te rechtvaardigen. Ook de invasie zelf leverde informatie op die inmiddels wordt betwijfeld.

Zo werd bericht dat een van Saddam Husseins naast medewerkers die verantwoordelijk was voor de aanval met chemische wapens op de Koerden in de jaren techtig -bijgenaamd ”Chemische Ali”- begin april was omgekomen. Donderdag zei de voorzitter van de verenigde chefs van staven, generaal Richard Myers, dat Ali Chemicali oftewel Al-Majid -een neef van Saddam Hussein- de betreffende aanval op zijn huis mogelijk had overleefd. Hij wilde niet ingaan op de informatie die tot deze correctie leidde.