„Laatste Avondmaal was op woensdag”

Wie de beschrijving die de vier evangeliën geven van de laatste week van het leven van de Heere Jezus naast elkaar legt, stuit op een probleem. Zoals Johannes het beschrijft, lijkt het alsof het Laatste Avondmaal plaatsvond na het begin van het Joodse paasfeest, terwijl deze gebeurtenissen volgens Jezus, Mattheüs, Markus en Lukas op hetzelfde moment plaatshadden.

Tal van Bijbelgeleerden hebben zich al over deze discrepantie gebogen. De meeste Bijbelgetrouwe exegeten stellen dat het hier gaat om een schijnbare tegenstrijdigheid. Johannes gebruikte een andere kalender dan de drie overige evangelisten, stellen zij. Ook volgens Johannes vond het Laatste Avondmaal plaats op donderdag 14 Nisan, zo stelt bijvoorbeeld de Kamper hoogleraar dr. J. van Bruggen.

Professor Colin Humphreys van de universiteit van Cambridge komt nu met een nieuwe theorie. Zijn boek hierover verschijnt in juni, maar Oxford University Press bracht deze week al de belangrijkste conclusies naar buiten. Goed getimed van de marketingafdeling, want ze zijn inmiddels breed uitgemeten in de media.

Humphreys stelt ook dat Johannes een andere kalender gebruikte, maar komt tot de conclusie dat het Laatste Avondmaal plaatshad op (omgerekend) woensdag 1 april in het jaar 33 na Christus. Jezus zou zijn gekruisigd op vrijdag 3 april, Goede Vrijdag. De wetenschapper, een christen, baseert zijn conclusies op onderzoek van Bijbelse, historische en astronomische bronnen.

Humphreys is ervan overtuigd dat Jezus, Mattheüs, Markus en Lukas een antieke Joodse kalender hebben gebruikt. Johannes hanteerde de moderne maankalender, die toen al op grote schaal werd gebruikt.

De Brit, die werkzaam is bij de afdeling materiaalwetenschappen van de universiteit van Oxford, werkte sinds 1983 aan zijn onderzoek. „Ik was geïntrigeerd door de verhalen in de Bijbel over de laatste week van Jezus, waarin geen verwijzing is te vinden naar woensdag. Het wordt de verdwenen dag genoemd”, aldus Humphreys in een interview met het Britse persbureau Reuters. „Maar dat leek zo onwaarschijnlijk: Jezus was een zeer druk man.”

Het is lastig om de argumenten van Humphreys te beoordelen omdat het boek nog niet beschikbaar is, vindt dr. P. J. Lalleman, docent Nieuwe Testament aan Spurgeon’s College in Londen. „Dat de synoptici –de evangelisten Mattheüs, Markus en Lukas– een kalender gebruikten uit de tijd vóór de ballingschap lijkt mij niet waarschijnlijk. Dan moet je kijken welke argumenten hij gebruikt, maar die zijn in berichten in de pers niet naar voren gekomen.”

Wat volgens Lalleman voor Humphreys pleit, is dat het boek op de site van de uitgever wordt aanbevolen door diverse Bijbelgetrouwe wetenschappers die hun sporen hebben verdiend. „Nogal wat bekende namen zeggen dat het een goed boek is. We moeten het in juni maar eens gaan lezen.”

De nieuwtestamenticus vindt het op zich positief wat Humphreys doet. „Hij probeert te laten zien dat de Bijbel betrouwbaar is, vanuit zijn wetenschappelijke kennis. Dat is goed, maar daarmee is niet gezegd dat hij ook gelijk heeft.”

„Het probleem is niet zo heel groot”, relativeert Lalleman de kwestie. „Zelfs ongelovigen geloven wel dat er zo iemand als Jezus geweest is en dat Hij is gekruisigd. Of dat nu op 1, 3 of 5 april is geweest, maakt niet zo veel uit.”

„Laatste Avondmaal was op woensdag”

Kerk & religie

RD.nl in uw mailbox?