Arabische leiders steunen vredesplan
De Arabische leiders die dinsdag in het Egyptische Sharm el–Sheik overlegden met de Amerikaanse president George Bush steunen de ’routekaart naar vrede’. De Palestijnen moeten een einde maken aan de terreur en Israël moet zorgen voor ‘herstel van het vertrouwen en normalisering van het leven van de Palestijnen’.
De gastheer van de top, president Hosni Mubarak van Egypte, las na afloop van het overleg een gezamenlijke verklaring voor waarin de Arabische leiders alle vormen van terrorisme verwerpen en de Palestijnse Autoriteit hulp beloven bij de opbouw van een staatsapparaat. Behalve Mubarak en Bush waren aanwezig de Saudische kroonprins Abdullah, koning Hamad bin Isa Al Khalifa van Bahrein, koning Abdullah II van Jordanië en de Palestijnse premier Mahmoud Abbas.
‘Als alle partijen aan hun verplichtingen voldoen kunnen we gestage vooruitgang boeken op de weg naar een Palestijnse staat, een veilig Israël en een rechtvaardige vrede’, zei Bush. ‘We streven naar echte vrede, niet naar een pauze tussen oorlogen en volksopstanden, maar naar permanente verzoening tussen de volken van het Midden–Oosten.’
De routekaart moet in fasen leiden tot de oprichting van het Palestijnse staat. In de eerste fase moeten de Palestijnen een einde maken aan aanslagen en moet Israël afzien van de bouw van nieuwe nederzettingen en illegale nederzettingen ontmantelen. ‘Israël moet ervoor zorgen dat er een aaneengesloten grondgebied is dat de Palestijnen hun thuis kunnen noemen’, zei Bush. Abbas moet intussen een einde maken aan aanslagen op Israëlische doelen. De Arabische wereld moet de financiering van terroristische organisaties aanpakken.
Met de top hoopten de Amerikanen mede te bereiken dat het gezag van Abbas zou groeien. De Palestijnse premier trad onlangs aan. Hij is de enige met wie de Amerikanen zaken willen doen. De Arabische wereld ziet Yasser Arafat echter nog steeds als de leider van de Palestijnen. Tegen de hoop van de Amerikanen in sprak Mubarak niet expliciet zijn steun uit voor Abbas. Wel zei hij dat Egypte en de andere aanwezige Arabische landen Abbas’ doelstellingen – een einde aan de terreur en het herstel van rust en orde – steunen.
Het is de eerste keer dat Bush zich persoonlijk bemoeit met het vredesproces in het Midden–Oosten. Bush was de drijvende kracht achter de top en maakte dat nog eens extra duidelijk door achter het stuur te gaan zitten in de golfkar waarmee de leiders zich richting pers begaven om hun verklaringen af te leggen. De top van dinsdag diende mede als voorbereiding voor overleg tussen Bush, Abbas en de Israëlische premier Ariel Sharon, woensdag in Aqaba in Jordanië.
De vier Arabische landen die op de top vertegenwoordigd waren zijn bondgenoten van de VS. Egypte en Jordanië zijn bovendien de enige twee Arabische landen die een vredesverdrag met Israël hebben gesloten. Andere Arabische landen zijn minder enthousiast over de routekaart, dat formeel een plan van de VS, de Verenigde Naties, de Europese Unie en Rusland, maar wordt gezien als een Amerikaanse vinding. De VS hebben in het verleden niet bewezen dat zij een ‘neutrale en oprechte bemiddelaar in het vredesproces zijn’, schreef een Syrische staatskrant bijvoorbeeld. ‘Op de Amerikaanse rol valt moeilijk te vertrouwen.’